Studia i Analizy Nauk o Polityce (Dec 2020)
Dominująca rola Egiptu w procesie kształtowania nacjonalizmu arabskiego w XIX wieku oraz w I połowie XX wieku
Abstract
Pozornie sprzeczne, wzajemnie wykluczające się idee arabskiego nacjonalizmu oraz panarabizmu, w okresie dwudziestolecia wojennego występowały symultanicznie i stanowiły podwójny opór względem rosnącej na świecie dominacji państw Zachodu (Płanowski 2006: 252). Kiedy już w trakcie światowego konfliktu na konferencjach w Jałcie, Teheranie i Poczdamie przygotowywano grunt pod utworzenie nowego ładu w relacjach pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, państwami Europy Zachodniej oraz ZSRR, w państwach arabskich dojrzewała koncepcja utworzenia dużej, wspólnej organizacji panarabskiej, realizującej ich partykularne interesy gospodarcze i polityczne. Drogą rozmów multilateralnych wypracowano model współpracy międzynarodowej o nazwie Liga Państw Arabskich, a od pierwszych dni istnienia owej organizacji szczególne miejsce zajęła w niej Arabska Republika Egiptu. Dokonując analizy systemowej i historycznej, w niniejszej publikacji zwrócono uwagę na działania, jakie podjął Egipt, które przyczyniły się do zrodzenia arabskiego nacjonalizmu. Podjęto również próbę odpowiedzi na pytania, dlaczego to właśnie Egipt – potocznie nazywany krajem faraonów – odegrał tak znaczącą rolę w krzewieniu idei panarabizmu w drugiej połowie XX w., jakie zastosował środki, aby zachować względną niezależność polityczną i gospodarczą w okresie kolonializmu, a także w jaki sposób przyczynił się do powstania Ligi Państw Arabskich i jakie zajął w niej miejsce.
Keywords