تعیین ساختار سرعت پوسته فوقانی شمال‏شرق ایران با استفاده از وارون‌سازی زمان‏سیر زمین‎لرزه‏های محلی

Abstract

همگرایی صفحه عربی به سمت اوراسیا منجر به شکل‏ گیری رویدادهای زمین‎ساختی متنوعی در ایران شده است از جمله برخورد قاره‏ای در البرز، زاگرس و کپه ‏داغ. در این میان، کمربند کوهستانی کپه‏داغ در شمال‏شرق ایران به عنوان مرز برخورد قاره‏ای صفحه ایران‏مرکزی و صفحه توران، دارای لرزه‏خیزی قابل توجهی است. تعیین ساختار سرعت در این ناحیه به منظور تفسیر فعالیت‏های زمین‏ساختی و نیز مکان‏یابی زمین‏لرزه‏های محلی حائز اهمیت است. در این پژوهش، مدل سرعتی یک بعدی پوسته فوقانی برای منطقه شمال‏شرق ایران با استفاده از روش وارون سازی یک بعدی زمان رسید امواج بدست آمده است. بدین منظور از نرم‏افزار ولست (کیسلینگ، 1995) استفاده گردید. داده‏های مورد استفاده در این پژوهش لرزه نگاشت‏های زمین لرزه‏های محلی با بزرگی 5/3ML≥ ثبت شده توسط 17 ایستگاه باند پهن مرکز لرزه‏نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، مرکز لرزه‏نگاری پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و مرکز لرزه نگاری دانشگاه فردوسی مشهد واقع در محدوده جغرافیایی 55 تا 5/61 درجه طول شرقی و 34 تا 5/38 درجه عرض شمالی و در بازه زمانی 2012 تا 2018 می‏باشد. نتایج بدست آمده حاکی از وجود ناپیوستگی‏هایی در اعماق 4، 10، 14 و 18 کیلومتری است. سرعت میانگین امواج طولی برای لایه‏های متناظر با این ناپیوستگی‏ها به‏ترتیب 97/5، 04/6، 19/6، 35/6 و 55/6 کیلومتر بر ثانیه ‏برآورد شده است. در عین حال با استفاده از مدل سرعتی بدست آمده، زمین‏لرزه‏های محلی مجددا مکان‏یابی شدند و نتایج آن با مکان‏یابی صورت گرفته با مدل سرعتی بکارگرفته شده توسط مرکز لرزه‏نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران مقایسه گردید.

Keywords

• ساختار سرعت پوسته
• شمال ‏شرق ایران
• وارون سازی زمان‏ سیر
• زمین‏لرزه ‏های محلی