Pizhūhish/hā-yi Irtibāṭī (Jul 2023)

چالش های خبر جعلی از منظر حقوق

  • علی اکبر هراتی,
  • علیرضا ظاهری,
  • علی احمدی,
  • محمدعلی صلح چی

DOI
https://doi.org/10.22082/cr.2023.1989203.2494
Journal volume & issue
Vol. 30, no. 114
pp. 9 – 31

Abstract

Read online

پدیده‌‌های نوظهور از عواملی هستند که بر قواعد حقوقی تأثیر می‌گذارند. افزایش استفاده از عملیات سایبری، ازجمله انتشار خبر جعلی برای مداخله در امور دولت‌ها، پدیده نوظهوری است که به یکی از چالش‌های حقوق بین‌‌الملل تبدیل شده و به‌نوعی نظم حقوقی حاکم بر جامعه بین‌المللی را با تردید روبه‎رو کرده است، ضمن ‌اینکه با اصل ممنوعیت مداخله در امور داخلی دولت‌ها به‌عنوان یک قاعده عرفی و تعهد جهان‌شمول تزاحم دارد. پژوهش‌حاضر به بررسی خبر جعلی و ممنوعیت مداخله در امور داخلی کشورها از منظر حقوق بین‌الملل پرداخته است. این از نوع کیفی بوده، برای گردآوری اطلاعات، از شیوه مطالعه «اسنادی و کتابخانه‌ای» بهره برده و از حیث هدف، « توسعه‌ای ـ کاربردی » است. پژوهش پیش‌رو، ضمن بررسی قاعده عدم مداخله و توضیح معنای «اجبار »، نشان می‌دهد که اصل عدم مداخله چگونه می‌تواند بر عملیات انتشار اخبار جعلی ـ که با هدف تأثیر نهادن بر اراده حاکمیتی دولت هدف صورت می‌گیرد ـ تأثیر بگذارد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد؛ اخبار جعلی در مواردی در چارچوب نقض اصل عدم مداخله قرار می‌گیرد که بتوان آن را «اجبار » طبقه‌بندی کرد. همچنین استدلال می‌کند که الگوی جدیدی از عدم مداخله باید تدوین شود تا تمرکز خود را از استاندارد مرسوم اجبار یعنی اقدامات قهری و نظامی به استاندارد جدید دستکاری تغییر دهد.

Keywords