Carduus lanuginosus، گزارشی جدید از شمال‌غرب ایران

Abstract

در مطالعه نمونه‌های جمع‌آوری شده متعلق به تیره کاسنی از استان آذربایجان‌غربی (منطقه مرزی ایران و ترکیه)، نمونه‌ای جالب از جنسCarduus L. مشاهده و تحت نامCarduus lanuginosus Willd. نامگذاری گردید که برای نخستین بار از ایران گزارش می‌شود. گونه مذکور دارای مشخصات زیر بود: گیاهی چندساله، به ارتفاع تقریبا 50 سانتی‌متر، پوشیده از تارهای عنکبوتی؛ ساقه سراسر با بال‌های پیوسته، با یک کاپیتول تنها در انتهای انشعابات، با کرک‌های سفید خوابیده و متراکم (شبیه برگ)، سراسر برگی، با بال‌های سینوسی و لوب‌های منتهی به خارهای سه‌گوشه؛ برگ‌های ساقه‌ای شانه بخش عمیقا یا به اندازه نصف تا یک‌چهارم شکفته، تقریبا به ‌طول 15 و عرض 4 سانتی‌متر، انشعابات اول با سه تا چهار بخش مثلثی یا سرنیزه‌ای و لوب‌های خاردار به ‌شدت محکم، خارها به ‌طول 10-2 میلی‌متر، در هر دو سطح پوشیده از تارهای عنکبوتی متراکم؛ گل‌آذین دیهیم، با تعداد کمی کاپیتول بزرگ، منفرد؛ کاپیتول‌ها دارای تا 100 گل؛ دمگل‌آذین بدون خار یا خاردار؛ گریبان به ‌قطر 5/4-4 سانتی‌متر، با تارهای عنکبوتی متراکم، کروی فشرده، به‌ طول 3-2 سانتی‌متر، به ‌همراه خار؛ برگه‌های گریبانی تنک، سرنیزه‌ای-سوزنی، گسترده و منتهی به یک خار بلند درفشی مانند و به ‌رنگ ارغوانی، با یک رگه برجسته و مشخص؛ جام‌گل به طول تا 22 میلی‌متر، با پهنک متقارن، به‌ رنگ صورتی، تقریبا هم‌طول لوله؛ فندقه به ‌طول تقریبا 5 میلی‌متر؛ کاکل به ‌طول 17-16 میلی‌متر، صاف (شکل‌های 1 تا 3). شایان ذکر است، این گونه در شیب‌های ملایم سنگی و سنگریزه‌ای در مناطق مرتفع کوهستانی رویش دارد (شکل 4). نمونه بررسی شده: استان آذربایجان‌غربی، چالدران، سعدل، چخورکندی، 3030-2900 متر، 22/04/1394، امینی‌راد و بهرامی‌شاد (IRAN 75312).

Keywords

• آذربایجان‌غربی
• آلپ
• اوراسیا
• cardueae
• cirsium