Risk of cadmium and lead transfer from the soil into seeds of chosen minor plants / Ryzyko migracji kadmu i ołowiu z gleby do nasion wybranych roślin rzadkich

Abstract

W pracy badano ryzyko migracji kadmu i ołowiu z gleby do nasion kultywarów gryki, szarłatu i komosy ryżowej uprawianych w eksperymencie polowym. Analizie poddano pięć kultywarów każdego pseudozboża, tj. gryki (Špačinská, Siva, Bamby, Aiva, Madawska), szarłatu (Golden Giant, Rawa, Annapurna, Oscar Blanco, Koniz) i komosy ryżowej (Temuco, Quinua, Yulai, Carmen, Ccankolla). Zawartości niebezpiecznych metali w nasionach pseudozbóż określono za pomocą metody AAS. Pseudo-całkowite zawartości metali określone w roztworze glebowym za pomocą wody królewskiej były niższe od wartości granicznych wynikających z Ustawy nr 220/2004 z wyjątkiem Cd (zawartość w glebie była wyższa o 40% w stosunku do dopuszczalnej wartości). Zawartość biodostępnych form określonych za pomocą NH4NO3 (c = 1 mol • dm-3) dla wszystkich badanych metali były niższe od wartości dopuszczalnych z wyjątkiem Pb. Zawartość biodostępnych form Pb była 2,3-krotnie wyższa od wartości dopuszczalnej. Wartość graniczna zawartości Cd nie została przekroczona w żadnym kultywarze gryki. Zawartość Pb była na poziomie dopuszczalnym w odmianie Bamby oraz dwukrotnie przekraczała wartość graniczną wyznaczoną przez Kodeks Żywności Republiki Słowackiej (KŻ RS) w odmianie Madawska. Ponadto, stwierdzono zawartości Cd i Pb wyższe niż wartości dopuszczalne w zbożach ustanowione przez KŻ RS w nasionach prawie wszystkich kultywarów szarłatu i komosy ryżowej. Przedstawione wyniki wskazują na poważne zagrożenie akumulacji Cd i Pb w nasionach uprawianych pseudozbóż.

Keywords

• cadmium
• lead
• soil contamination
• buckwheat
• amaranth
• quinoa
• kadm
• ołów
• zanieczyszczenie gleby
• gryka
• szarłat
• komosa ryżowa