Horyzonty Wychowania (Feb 2021)
Pandemia COVID-19 i (nie)wykorzystany potencjał edukacyjny
Abstract
CEL NAUKOWY: Na podstawie wyników z polskich i międzynarodowych badań celem artykułu jest pokazanie, jak wymuszone przez pandemię COVID-19 zmiany związane z zamknięciem szkół i zdalną edukacją przeorganizowały środowisko edukacyjne i rodzinne, wpływając na funkcjonowanie dzieci i młodzieży. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł ma charakter przeglądowy. Omawiając wyniki badań, staram się udzielić odpowiedzi na pytanie: jakie są, i jakie mogą być, konsekwencje zamknięcia szkół i zdalnej edukacji w różnych wymiarach funkcjonowania dzieci i młodzieży. PROCES WYWODU: W pierwszej części skupiam się na krótko- i długoterminowych konsekwencjach zamknięcia szkół i zdalnej edukacji przede wszystkim w obszarze kształcenia. W części drugiej odnoszę się do codziennego funkcjonowania dzieci, młodzieży, ich rodziców/opiekunów, a związanego m.in. z jakością wzajemnych relacji czy poziomem dobrostanu psychicznego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki badań wskazują na wykluczanie z systemu edukacji uczniów, którzy przed pandemią mieli niekorzystną sytuację edukacyjną. Nowy model edukacji negatywnie wpłynął na dobrostan psychiczny dzieci, młodzieży, ich rodziców/opiekunów, tworząc także podatny grunt dla rozwoju np. stresu rodzicielskiego, przemocy domowej. Odnotowano również pozytywne skutki zdalnej edukacji, m.in. lepsze funkcjonowanie i efektywniejsze uczenie się wybranych grup uczniów. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Systemom edukacji brakuje rozwiązań, które skutecznie zapobiegałyby wykluczeniu licznych grup uczniów. W dłuższej perspektywie przyczyni się to do pogłębienia się dysproporcji ekonomicznych i społecznych na świecie. Priorytetową sprawą pozostaje wypracowanie bardziej sprawiedliwej i włączającej edukacji. Zamknięcie szkół i zdalna edukacja negatywnie wpłynęły na kondycję psychiczną uczniów i ich rodziców. Istnieje pilna potrzeba tworzenia systemowych rozwiązań oraz określenie nowych priorytetów w edukacji uwzględniających potrzeby osób dotkniętych skutkami pandemii.
Keywords
