مطالعه روند پژوهش‌ها در مدیریت با تأکید بر مفهوم رهبری و دلالت‌های آن در مدیریت و رهبری آموزشی: تجزیه و تحلیل کتابشناختی

Abstract

هدف: هدف از انجام این پژوهش، مطالعه روند پژوهش‌ها در مدیریت با تأکید بر مفهوم رهبری به‌منظور بهره‌گیری از دلالت‌های آن در مدیریت و رهبری آموزشی بوده است.مواد و روش‌ها: پژوهش با استفاده از روش نقشه‌برداری و تجزیه ‌و تحلیل کتابشناختی با استفاده از داده‌های موجود در پایگاه داده WOS انجام شد. ساختار و الگوهای اطلاعات مبادله شده در زمینه پژوهش‌های رهبری و نیز تفسیر رابطه بین کلمات کلیدی به‌کار رفته در پژوهش‌ها، با بهره‌گیری از نرم‌افزار VOSviewer استخراج و تحلیل شد. جامعه آماری شامل 6540 مقاله بود که اغلب شامل مقالات باکیفیت و با ضریب تأثیر بالا بودند.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد تعداد مقالات رهبری از سال 2000 تا 2018 روندی افزایشی داشته است. مقالات بیشتر در قالب مقالات کامل پژوهشی و مقاله کنفرانس ارائه ‌شده بود. پراستنادترین نشریات به ترتیب به کشورهای آمریکا، کانادا و انگلستان و به دانشگاه‌های مینه سوتا، ویسکونسین و منچستر تعلق داشت. بیشترین همکاری‌های بین‌المللی در انتشار مقالات را به ترتیب کشورها و پژوهشگران آمریکا، چین، انگلستان و استرالیا انجام داده‌اند. در خزانه کلمات کلیدی به‌کاررفته در پژوهش‌ها، مفهوم رهبری عمدتاً در تعامل با مفاهیم کارآیی، فلسفه، فلسفه علم، اخلاق، دانش، چشم‌انداز، ایده‌ها و نوآوری به‌کار رفته است. از مجموع داده‌های ارائه‌ شده می‌توان دریافت که اولاً توجه به مفهوم رهبری در طول زمان افزایش‌ یافته است. ثانیاً مفهوم رهبری بیشتر با مفاهیم ذهنی تلفیق یافته است. این امر نشانگر ضرورت توجه به مفاهیم و رویکردهای ذهنی و زبانی در پژوهش‌های مدیریت و رهبری آموزشی است.

Keywords

• تحلیل کتابشناختی
• رهبری
• رهبری آموزشی
• مدیریت