تحلیل اقتصادی و ارزیابی پایداری تولید سیب زمینی بر اساس انتشار گازهای گلخانه ای (مطالعه موردی: استان گلستان)

Abstract

چکیدهاهداف: این تحقیق با هدف ارزیابی و مقایسه پایداری محیطی و اقتصادی نظام­های زراعی پاییزه و بهاره سیب­زمینی (Solanum tuberosum L.) انجام شد. مواد و روش­ها: مطالعه، در استان گلستان در سال زراعی 97-1396 و به وسیله پرسشنامه انجام شد. 120 مزرعه برای کشت پاییزه و برای کشت بهاره، 60 مزرعه انتخاب شدند. پس از تعیین مهم­ترین ورودی­ها و خروجی مزارع، شاخص­های مربوط به اثر گلخانه­ای و شاخص­های اقتصادی در دو نظام زراعی، محاسبه و ارزیابی شدند. یافته­ها: پتانسیل گرمایش جهانی و کارایی کربن به ترتیب 94/3913 کیلوگرم معادل دی اکسید کربن در هکتار و 46/13 در نظام زراعی پاییزه و 15/1857 کیلوگرم معادل دی اکسید کربن در هکتار و 32/17 در نظام زراعی بهاره بدست آمد. در نظام­های زراعی پاییزه و بهاره به ترتیب، شاخص­های ارزش ناخالص تولید 1896 و 1158 دلار در هکتار، درآمد ناخالص 21/518 و 34/18 دلار در هکتار، درآمد خالص 95/58 و 83/287- دلار در هکتار، نسبت سود به هزینه 03/1 و 8/0 و بهره­وری 20/17 و 35/13 کیلوگرم بر دلار تعیین گردید. نتیجه­گیری: پایداری محیطی نظام زراعی سیب­زمینی بهاره بیشتر از پاییزه و پایداری اقتصادی نظام زراعی سیب­زمینی پاییزه بسیار بیشتر از بهاره بود. ادامه تولید پاییزه سیب­زمینی، به شرط بهبود مدیریت مصرف ورودی­ها، توصیه می­شود. در خصوص نظام زراعی بهاره، جایگزین کردن تولید سیب­زمینی با محصولات رایج در منطقه، مانند باقلا و کدو، به دلیل پتانسیل تولید مناسب و قیمت فروش بالاتر در شریط منطقه، توصیه می­شود.

Keywords

• ارزش ناخالص تولید
• بهره وری
• پتانسیل گرمایش جهانی
• درآمد خالص
• کارایی کربن