تاثیر تغذیه ذرات نانو اکسید روی بر مصرف مادۀ خشک، ترکیبات شیر و فراسنجه‌های خونی گاوهای شیری هلشتاین

Abstract

سابقه و هدف: توسعه فناوری نانو سبب تولید ذرات نانو روی گردیده است که ویژگی‌های منحصر بفردی نظیر سطح تماس گسترده‌تر، فعالیت سطحی بالاتر، بازده کنش‌یار بیشتر و توانایی جذب قوی‌تری دارند. تغذیۀ ذرات نانو روی نسبت به سایر منابع، بازده بالاتری داشته و مسمومیت با آن احتمال کمتری دارد. از طرفی این ترکیب می‌تواند سبب بهبود رشد باکتری‌های شکمبه و بازده مصرف انرژی شود. از همین رو هدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر تغذیه ذرات نانو روی بر مصرف ماده خشک، ترکیبات شیر و فراسنجه‌های خونی گاوهای شیری هلشتاین پس از زایش می‌باشد.مواد و روش‌ها: تعداد 24 رأس گاو شیری هلشتاین با میانگین وزنی (20±650 کیلوگرم) و تعداد شکم زایش (2 و بیشتر) و روزهای شیردهی (4±70 روز) طی یک دوره آزمایشی 35 روزه 4 جیره آزمایشی شامل: 1) جیره حاوی 30 میلی‌گرم در کیلوگرم ماده خشک اکسید روی؛ 2) جیره پایه به‌علاوه 30 میلی‌گرم در کیلوگرم ماده خشک ذرات نانو اکسید روی (ZnO-NPs)؛ 3) جیره پایه به‌علاوه 60 میلی‌گرم در کیلوگرم ماده خشک ZnO-NPs؛ (خلوص 99 درصد) و 4) جیره پایه به‌علاوه 90 میلی‌گرم در کیلوگرم ماده خشک ZnO-NPs در قالب طرح کاملاً تصادفی تغذیه و مورد مطالعه قرار گرفتند. تولید آزمایشگاهی ذره نانو روی به روش هم‌رسوبی انجام شد. شیردوشی و خوراک‌دهی گاوها سه مرتبه در روز انجام شد. همچنین نمونه خوراک و باقی‌مانده خوراک 2 بار در هفته جمع‌آوری گردید. جهت اندازه‌گیری ترکیبات شیر به صورت هفتگی 3 روز متوالی نمونه‌های شیر جمع‌آوری شد. همچنین برای اندازه‌گیری فراسنجه‌های سرم نیز نمونه‌های خون به صورت هفتگی دو ساعت پس از خوراک‌دهی وعده صبح با استفاده از سرنگ خلاء از سیاهرگ دُمی گرفته شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که مادۀ خشک مصرفی و مقدار تولید شیر تحت تاثیر جیره‌های آزمایشی قرار نگرفتند (05/0P) سایر ترکیبات شیر، مانند پروتئین، چربی، لاکتوز، نیتروژن اوره‌ای شیر، اسیدهای چرب آزاد غیر استریفیه، بتا هیدروکسی بوتیرات تحت تاثیر مصرف ذرات نانو روی قرار نگرفتند (05/0P). دیگر ترکیبات اندازه‌گیری شده از سرم گاوها در بین گروه‌های آزمایشی تفاوت معنی‌داری نداشتند (05/0<P). نتیجه‌گیری: به طور کلی، تغذیه عنصر روی در گاوهای شیری از منابع آلی می‌تواند به عنوان راهکاری مناسب جهت مدیریت تولیدات نهایی گله‌های شیری مطرح گردد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از نانو روی در جیره‌های غذایی نسبت به فرم معدنی آن منجر به افزایش بهره‌وری تولیدات و عملکرد گاوهای شیری شد.

Keywords

• اکسید روی
• ذرات نانو اکسید روی
• عملکرد گاو شیری
• فراسنجه‌های خونی