مجله علوم تربیتی (Jan 2017)
بررسی ظرفیت روشنفکری دینی متأخر ایران در تحقق تربیت شهروندی مدرن
Abstract
روشنفکری دینی به‌عنوانمحصول رویارویی دین با مدرنیته، یکی از رویکردهای مناقشه‌انگیز و پرنفوذ چند قرناخیر دنیای اسلام است. این رویکرد در ایران نیز به یکی از مباحث مهم و جنجال‌برانگیزمیان اندیشمندان تبدیل‌شده و جهت‌گیری‌های بعضاً متفاوتی را تجربه کرده است. این جهت‌گیری‌هاسبب شده است تا روشنفکری دینی ایران در قالب موج‌های متفاوتی نام‌گذاری گردند.”احیاگری اسلامی“، ”اسلامی‌سازیدانش“ و ”جریان متأخر“ آن با جهت‌گیری معرفت‌شناسانه و فلسفی از جمله این موج‌هاست.جریان متأخر روشنفکری دینی ایران بر این ادعاست که می‌تواند دین را با مدرنیته وعناصر آن ازجمله شهروندی، سازگار کند. نوشتار حاضر باهدف بررسی امکان سازگاری دینو شهروندی مدرن از چشم‌انداز جریان متأخر روشنفکری دینی، می‌کوشد تا به این پرسشپاسخ دهد که امکان و ظرفیت این جریان را در سازگاری با شهروندی مدرن چیست و سپستربیت شهروندی متناسب با مفروضات این جریان را ترسیم کند. پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌هایکیفی قرار می‌گیرد و برای رسیدن به هدف خود از روش توصیفی-تفسیری، سود می‌جوید. یافته‌هایاین پژوهش نشان می‌دهد که این جریان فکری با پیش‌فرض‌ها و اصولی که دارد و نیز باطرح اولویت معرفت‌شناسی بر هستی‌شناسی در بسیاری از موارد توانسته است با مفروضاتمدرنیته و شهروندی مدرن خود را سازگار کند و تحقق تربیت شهروندی مدرن را ممکنسازد، امّا در پاره‌ای از مسائل به توافق دست نیافته است.
Keywords
