نقش حافظه در پردازش واج‌شناختی و نحوی به هنگام خواندن در کودکان طبیعی و خوانش‌پریش فارسی زبان

Abstract

در مقاله حاضر ارتباط و همبستگی عملکرد حافظه با آگاهی نحوی و واج­شناختی در درک خواندن در کودکان خوانش ­پریش و طبیعی مورد بررسی قرار گرفته‌است. در این بررسی، برای روشن‌شدن نقش حافظه در پردازش واج­ شناختی و نحوی در درک خواندن سه نوع همبستگی در کودکان طبیعی و خوانش­ پریش مورد بررسی قرار گرفته ­اند: 1- همبستگی آگاهی واج‌شناختی با توانایی حافظه؛ 2- همبستگی آگاهی نحوی با توانایی حافظه؛ 3- همبستگی توانایی حافظه با توانایی درک خواندن. به این منظور،40 دانش‌آموز طبیعی پایه دوم و سوم ابتدایی و 20 دانش­ آموز خوانش ­­پریش پایه دوم و سوم ابتدایی با استفاده از چهار آزمون محقق‌ساخته شامل آزمون آگاهی نحوی، آگاهی واج­ شناختی، آزمون حافظه (فراخنای خواندن) و آزمون درک خواندن مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان داد که اولاً کودکان طبیعی در همة آزمون­ها نسبت به کودکان خوانش ­پریش عملکرد بهتری دارند. دوماً، حافظه نقش مؤثری را در پردازش واج-شناختی و نحوی در دو گروه کودکان در فرایند خواندن بر عهده دارند. زیرا میان عملکرد حافظه و آگاهی واج-شناختی همچنین عملکرد حافظه و آگاهی نحوی در دو گروه کودکان همبستگی مثبت وجود داشت که نشان می­دهد حافظه فعال، مکانی برای پردازش فعالانه واجی و نحوی در خواندن است. یافتة دیگر پژوهش، وجود همبستگی میان درک خواندن و عملکرد حافظه در دو گروه بود که این هم نشان‌دهنده نقش فعال حافظه، در درک خواندن در دو گروه کودکان طبیعی و خوانش ­پریش است.

Keywords

• حافظه
• پردازش واج‌شناختی
• پردازش نحوی
• درک خواندن
• کودکان خوانش‌پریش