مدل‌سازی فشارمنفذی مخزن هیدروکربنی در جنوب غرب ایران با استفاده از داده‌های چاه‌پیمایی

Abstract

یکی از مهم‌ترین عملیات اجرایی برای توصیف و شبیه‌سازی مخازن هیدروکربنی، عملیات نمودارگیری است. در اغلب چاه‌های نفتی/گازی برای تعیین خواص مخزنی مانند تخلخل، نفوذپذیری و لیتولوژی، از نمودارهای زمان عبور صوت،‌ چگالی و پرتو گاما که به داخل چاه‌ها رانده می‌شوند. همچنین از این نمودارها می‌توان برای محاسبه و ساخت مدل‌ فشار منفذی استفاده کرد که موضوع اصلی این مقاله می‌باشد. به‌دلیل هزینه نسبتاً زیاد و اطلاعات موضعی ابزارهای اندازه‌گیری مستقیم فشار منفدی، استفاده از روش‌های کم هزینه‌‌تر که طیف گسترده‌ و پیوسته‌‌ای از داده‌های فشار منفذی را دارند، مقرون به‌صرفه است. در این مقاله ابتدا روش‌های محاسبه فشار منفذی با استفاده از نمودارهای چاه‌پیمایی و سپس نمونه‌ای واقعی از تخمین و مدل‌سازی فشار منفذی در یک مخزن هیدروکربنی واقع در جنوب غرب ایران ارائه ‌می‌شود. به دلیل سن زیاد چاه‌های حفاری‌شده، برخی از چاه‌ها فاقد نمودار زمان عبور صوت بودند، لذا این نمودارها با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی تخمین زده شدند. آزمون t-استیودنت نشان داد که نمودارهای تخمینی دقت و صحت قابل قبولی دارند. پس از تخمین نمودار زمان عبور صوت، ابتدا فشار منفذی و گرادیان آن با استفاده از مدل ایتون محاسبه شد و سپس در یکی از چاه‌ها نمودار فشار منفذی به ‌دست آمده با داده‌های فشار منفذی اندازه‌گیر‌‌ی‌ شده، مقایسه شدند. این مقایسه نشان داد که نمودار فشار منفذی به دست آمده برای این مخزن برآورد قابل قبولی از فشار منفذی واقعی است. براین اساس مدل فشار منفذی مخزن با استفاده از روش زمین‌آمار برای کل میدان تهیه شد. بدیهی است عدم قطعیت مدل در مناطقی که تعداد چاه‌ کمتری دارد، بیشتر است.

Keywords

• فشار منفذی
• نمودارهای پتروفیزیکی
• مدل ایتون
• شبکه عصبی مصنوعی