Χρήση του διαδικτύου: Κοινωνικό άγχος και δυσλειτουργικές γνωσίες στην εφηβεία και την αναδυόμενη ενηλικίωση

Abstract

Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη της δυσλειτουργικής χρήσης του διαδικτύου σε συνάρτηση με το κοινωνικό άγχος, την ανάγκη του ανήκειν, τη συλλογική αυτοεκτίμηση και δημογραφικούς παράγοντες σε δείγμα 974 εφήβων και αναδυόμενων ενηλίκων, ηλικίας 12-19 ετών. Χορηγήθηκαν οι ακόλουθες κλίμακες: η Κλίμακα Γενικευμένης Παθολογικής Χρήσης του Διαδικτύου (Caplan, 2002), η Ελληνική Κλίμακα Παθολογικής Χρήσης του Διαδικτύου (Ρούσσος & Δεληζήση, 2011), το Ερωτηματολόγιο Κοινωνικού Άγχους για Εφήβους (La Greca & Lopez, 1998), η κλίμακα Ανάγκη του Ανήκειν (Leary et al., 2013), μια προσαρμοσμένη έκδοση της Κλίμακας Συλλογικής Αυτοεκτίμησης (Luhtanen & Crocken, 1992) και ένα δημογραφικό ερωτηματολόγιο που περιλάμβανε ποσοτικές και ποιοτικές διαστάσεις της χρήσης του διαδικτύου. Βρέθηκε ότι η δυσλειτουργική χρήση του διαδικτύου συνδέεται σημαντικά με το κοινωνικό άγχος. Οι δυσπροσαρμοστικές γνωσίες συσχετίστηκαν θετικά με την κοινωνική αποφυγή. Επίσης, στατιστικώς σημαντική συνάφεια μετρίου βαθμού καταγράφηκε ανάμεσα στην αλλαγή στη διάθεση και τον φόβο αρνητικής αξιολόγησης. Σύμφωνα με τα μοντέλα δομικών εξισώσεων SEM που ελέγχθηκαν, βασικές μεταβλητές πρόβλεψης της δυσλειτουργικής χρήσης του διαδικτύου ήταν ο φόβος για αρνητική αξιολόγηση και η κοινωνική αποφυγή. Η σχέση μεταξύ των δύο διαστάσεων κοινωνικού άγχους και των δυσπροσαρμοστικών γνωσιών διαμεσολαβήθηκε από την ανάγκη του ανήκειν των συμμετεχόντων. Επιπλέον, η σχέση μεταξύ των δύο διαστάσεων κοινωνικού άγχους και της αλλαγής στη διάθεση διαμεσολαβήθηκε από τη συλλογική αυτοεκτίμηση. Τα ευρήματα της έρευνας αναδεικνύουν την ανάγκη για περαιτέρω μελέτη της χρήσης του διαδικτύου με σχεσιακούς παράγοντες.

Keywords

• ανάγκη ανήκειν
• αναδυόμενη ενηλικίωση
• δυσλειτουργικές γνωσίες
• δυσλειτουργική χρήση διαδικτύου
• εφηβεία
• κοινωνικό άγχος