ارزیابی اثرات مختلف کاربرد کودهای حاوی عناصر پر مصرف (N.P.K) بر خصوصیات مورفولوژیک و رشدی گیاه نوروزک (.Salvia leriifolia Benth)

Abstract

گیاه نوروزک Salvia leriifolia Benth.)) گیاه دارویی ارزشمند و در معرض خطر انقراض از خانواده نعناعیان و بومی ایران و افغانستان است . به‌منظور ارزیابی کاربرد کودهای پر‌مصرف بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد نوروزک، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گناباد در دو سال زراعی 1393 و 1394 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کود نیتروژن از نوع اوره در سه سطح (صفر، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار بر مبنای نیتروژن خالص) و فسفر از نوع سوپرفسفات ساده در سه سطح (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار بر مبنای P2O5) و کود پتاسیم از نوع سولفات پتاسیم در دو سطح (صفر و 50 کیلوگرم در هکتار بر مبنای K2O) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثرات متقابل سه گانه مصرف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر بیشتر صفات مورد ارزیابی معنی‌دار بود. بیشترین میزان ویژگی‌های ارتفاع بوته، قطر تاج پوشش و تعداد شاخه زایا و نیز عملکرد بیولوژیک و دانه در تیمار مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن، 100 کیلوگرم فسفر و 50 کیلوگرم پتاسیم به‌دست آمدند. همچنین، کمترین میزان این صفات در تیمار عدم مصرف کودهای شیمیایی مشاهده شدند. بیشترین مقدار تعداد برگ و شاخص برداشت هم در تیمار مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن، 100 کیلوگرم فسفر مشاهده شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، بهترین سطح کود شیمیایی در شرایط مورد آزمایش، مصرف 200 کیلوگرم در هکتار از منبع نیتروژن، مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفره و 50 کیلوگرم در هکتار کود پتاسه است که باعث بهبود صفات اندازه گیری شده در گیاه نوروزک شده‌است. اثرات متقابل نشان داد که استفاده از کود فسفره و پتاسیم توانست در بهره‌وری کود نیتروژن مصرفی مفید باشد.

Keywords

• پتاسیم
• تاج پوشش
• شاخه زایا
• عملکرد دانه
• فسفر
• نیتروژن