Vox Patrum (Dec 2024)
Anastazego Synaity teologia klimatu
Abstract
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jakie miejsce w refleksji teologicznej Anastazego Synaity zajmuje kwestia klimatyczna. Artykuł składa się z dwóch części: pierwsza prezentuje obraz Boga wyłaniający się z analiz Synaity, druga natomiast koncentruje się na odpowiedzialności człowieka, którego decyzje uwarunkowane są wieloma czynnikami, także klimatem. Do najważniejszych wniosków należą: 1. Anastazy w dziele Quaestiones et responsiones ponad dwadzieścia razy odwołuje się do kwestii związanych z klimatem. Wspomina o zmianach klimatycznych, o cechach klimatów, o różnych ich rodzajach oraz o ich wpływie na człowieka. 2. Długość życia, choroby, epidemie w zdecydowanej większości przypadków są - w przekonaniu Anastazego z Synaju - związane z klimatem i dietą a nie moralnością czy wyznawaniem poprawnej religii. 3. Refleksja teologiczna Synaity może być rozwijana w przynajmniej trzech kierunkach. Po pierwsze, pozwala na powiązanie zagadnień ekologicznych z budowaniem poprawnego obrazu Boga. Po drugie, uwrażliwia na związek między dewastacją środowiska naturalnego a cierpieniem człowieka, co stanowi ważny obszar teologii miłosierdzia rozumianej jako „leczenie ran”. Po trzecie, buduje szeroki kontekst dla inkulturacji nauczania Kościoła, ponieważ wskazuje rolę różnych czynników klimatycznych dla postaw i zachowań ludzkich. Wydaje się, że myśl Anastazego dostarcza również poważnych argumentów współczesnej teologii ewolucyjnej. Pozwala ona bowiem na umiejscowienie w starożytnej tradycji jej kluczowego twierdzenia o autonomii praw przyrody.
Keywords