مدیریت اسلامی (Oct 2021)
طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی
Abstract
خلق ارزش، شاخص اصلی در فرآیند کارآفرینی است اما در آموزههای مکتب ایرانی– اسلامی بر خلاف مکاتب مادیگرایانه، منظور از خلق ارزش، صرفاً ارزش اقتصادی نبوده بلکه معطوف به ارزشهای دینی و اجتماعی میباشد. در این شرایط، کارآفرینی ارزشی با ویژگی جهادی و با هدف رفع فقر و آبادانی مناطق کمتر توسعهیافته شکل میگیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی است که با استفاده از روش توصیفی– کیفی و به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. برای دستیابی به این هدف، در مرحله اول با بهره‌گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه با خبرگان منتخب، ابعاد و مولفههای کارآفرینی جهادی استخراج‌شده و سپس برای غربالگری ابعاد و مولفهها، از روش دلفی فازی در سه مرحله غربالگری، استفاده شد و نهایتاً 39 شاخص براساس دیدگاه خبرگان به‌‌عنوان ابعاد نهایی کارآفرینی جهادی تعیین شدند. خبرگان این پژوهش شامل 20 نفر از صاحبنظران در حوزه‌ی کارآفرینی جهادی- ارزشی و هم‌چنین افرادی بودند که تجربه کارآفرینی جهادی را داشتهاند. سپس برای اولویتبندی ابعاد و طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی، از روش مدلسازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. نتایج نشان داد اخلاص و روحیه کارآفرینی جهادی، زیربنایی‌ترین بُعد مدل است و بیشترین تأثیر را در ظرفیتسازی در این زمینه دارد. هم‌چنین مولفههای مخاطرهجویی و توفیقطلبی، نگرش کارآفرینی جهادی، آرمانگرایی، فرهنگ کارجهادی، توانایی کارآفرینی جهادی، کنش‌گری آگاهانه، انگیزههای کارآفرینی جهادی و کارآفرینی اجتماعی، از دیگر ابعاد این مدل بوده و نتیجه نهایی این فرآیند، خلق ارزش کارآفرینی جهادی میباشد.
