Pizhūhish-i Naft (Apr 2021)
مطالعه رخساره‌ها، محیط رسوبی، فرآیندهای دیاژنزی و تأثیر آن‌ها بر کیفیت مخزنی سازند خانه‌زو در شرق حوضه کپه‌داغ
Abstract
در این پژوهش سازند خانه‌زو به‌‌عنوان یکی از مخازن هیدروکربوری ایران از نظر رخساره‌ها، محیط رسوبی، دیاژنز و کیفیت مخزنی مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه سازند خانه‌زو با استفاده از تلفیق مطالعات سنگ چینه‌نگاری و زمین‌شناسی صحرایی در 2 برش سطحی (آب‌قد و برش خانه‌زو (برش الگو)) و 2 برش زیرسطحی (چاه افشار و چاه چهچه) در ناحیه کپه‌داغ واقع در شمال شرق ایران صورت گرفته است. مطالعات پتروگرافی منجر به شناسایی 8 ریزرخساره گردیده که در قالب سه کمربند رخساره‌ای اصلی شامل رمپ میانی، رمپ خارجی و حوضه نهشته شده‌اند. براساس شواهدی چون نبود رخساره‌های دوباره نهشته شده و تبدیل تدریجی رخساره‌ها به یکدیگر می‌توان نتیجه گرفت که رخساره‌های سازند خانه‌زو در یک سکوی کربناته از نوع رمپ هم‌شیب نهشته شده‌اند. مطالعات پتروگرافی همچنین نشان می‌دهد که فرآیندهای دیاژنزی مختلفی از جمله میکریتی شدن، آشفتگی زیستی، سیمانی شدن (بلوکی و دروزی)، انحلال فشاری، دولومیتی شدن، انحلال، پیریتی شدن و سیلیسی شدن بر روی رسوبات توالی مورد مطالعه اثرگذار بوده است. انواع تخلخل شناسایی شده در توالی مورد مطالعه شامل حفره‌ای، بین‌بلوری و شکستگی است. سیمانی شدن و تراکم نیز از فرآیندهای دیاژنتیکی است که سبب کاهش ویژگی‌های مخزنی شده است. با توجه به درصد پایین تخلخل، غیرمفید بودن آن‌ها و عدم وجود تراوایی کافی، افق مخزنی در این سازند از کیفیت بالایی برخوردار نیست. به بیان دیگر، شکستگی و انحلال بر کیفیت مخزنی تأثیرگذار نبوده چراکه در غالب موارد توسط سیمان پر شده‌اند.
Keywords
