Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi (Aug 2024)

PRESLEME BASINCININ SIRLI PORSELEN KARO GÖZENEK YAPISINA ETKİSİ

  • Zuhal Yılmaz

DOI
https://doi.org/10.31796/ogummf.1368927
Journal volume & issue
Vol. 32, no. 2
pp. 1269 – 1278

Abstract

Read online

Sırlı porselen karolar yüksek teknik özellikleri ile yapı malzemeleri için büyük bir öneme sahiptir. Bu teknik özellikleri üretim süreci ve kullanılan hammaddelere bağlıdır. Hammadde seçimi dışında özellikleri en belirleyici üretim süreç aşamaları şekillendirme ve pişirmedir. Yapılan çalışmada presleme basıncına bağlı olarak fiziksel ve mekanik özelliklerinin değişiminin yanında imaj analizi ile por yapıları ve dağılımları incelenmiş ve özellikler üzerine etkileri belirlenmiştir. Çalışmada 350, 400, 450 ve 500 bar basınç uygulanarak 60X60cm ebatlarında porselen karo şekillendirilmiş ve işletme fırınında 39dak. 1200oC’de pişirilmiştir. Karoların pişme çekmesi, su emme, yoğunluk, sertlik ve mukavemet testleri ile fiziksel ve mekanik özellikleri belirlenmiştir. XRD ve SEM ile karakterizasyonları gerçekleştirilmiştir. Yapının albit, kuvars, müllit ve amorf fazlardan oluştuğu belirlenmiştir. 350 bar’dan 450 bar’a kadar uygulanan presleme basınçlarındaki artış ile birlikte fiziksel ve mekanik özelliklerde iyileşme gözlenmiş, 450 bar ‘dan 500 bar’a değişimde ise kayda değer bir değişim gözlenmemiştir. Porozite miktarı, ortalama por boyutları ve por aspect oranlarında artan basınç ile birlikte azalma tespit edilmiştir. 400 bar’a kadar uygulanan basınçlarda porların düzensiz şekilli ve birbirine bağlı gözeneklerden oluştuğu görülmektedir. 450 bar ve üzerinde ise porozite ve por boyutlarının azaldığı, daha küresel şekillerden oluştuğu ve birbiri ile olan bağlantılarının azaldığı görülmektedir. Por boyut dağılımlarındaki ve aspect oranlarındaki azalma mukavemet ve bulk yoğunluktaki artışı desteklemiştir. Presleme basıncının 450 bar ve üzerinde gerçekleştirilmesi daha üstün özelliklere sahip porselen karo üretimini mümkün kılar. Yapılan çalışma por boyut dağılımları ve aspect oranlarının imaj analizi kullanılarak hesaplanması yönteminin farklı çalışmalarda üretim süreç değişkenlerinin daha etkin bir şekilde belirlenmesinde başarılı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

Keywords