بررسی ترکیب شیمیایی و اثر سطوح مختلف بوته کامل خیار بر کینتیک تخمیر شکمبه و گوارش‌پذیری مواد مغذی در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ارزش غذایی بوته کامل خیار و سپس بررسی اثر سطوح مختلف آن در جیره بر فراسنجه‌های تولید گاز و تخمیر شکمبه با استفاده از شیرابه شکمبه گاو در شرایط برون‌تنی بود. برای این منظور، ابتدا ترکیب شیمیایی و فراسنجه‌های تخمیر برون‌تنی بوته خیار با کاه گندم و یونجه مقایسه شد. سپس، اثر جایگزینی سطوح صفر، 5، 10، 15 و 20 درصد بوته خیار به جای بخش علوفه‌ای جیره غذایی بر فراسنجه‌های هضم و تخمیر بررسی شد. نتایج نشان داد که بوته خیار میزان ماده خشک، ماده آلی و لیگنین کمتری نسبت به یونجه و کاه گندم داشت (05/0>P)، اما محتوای پروتئین خام آن به مراتب از کاه گندم بیشتر بوده و قابل مقایسه با یونجه بود. میزان الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی بوته خیار به طور معنی‌داری کمتر از کاه گندم بود (05/0>P)، اما تفاوتی با یونجه نداشت. هرچند، میزان کربوهیدرات­های غیر الیافی آن به طور معنی‌داری کمتر از یونجه، اما بیشتر از کاه گندم بود (05/0>P). کل حجم تولید گاز، پتانسیل تولید گاز، گوارش‌پذیری ماده خشک و ماده آلی و سنتز پروتئین میکروبی با انکوباسیون بوته خیار به طور قابل توجهی بیشتر از کاه گندم بوده، اما کمتر از یونجه به دست آمد (05/0>P). در کل، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بوته خیار دارای ترکیب شیمیایی و ارزش تغذیه‌ای به مراتب بیشتری در مقایسه با کاه گندم بوده و محتوای پروتئین خام آن نیز قابل مقایسه با یونجه است. همچنین، کاربرد این پسماند در تغذیه نشخوارکنندگان تا سطح 20 درصد ماده خشک جیره قابل توصیه است.

Keywords

• بوته خیار
• تخمیر
• ترکیب شیمیایی
• تولید گاز
• گوارش‌پذیری