Genel Tıp Dergisi (Jan 2013)
Glioblastoma tümörlerinde çoklu ilaç direnci
Abstract
Merkezi sinir sisteminin gerek yapı ve fonksiyonunu gerekse patolojisini hücresel düzeyde anlamada nöronal ve glial paradigma olmak üzere iki yaklaşım öne çıkmaktadır. Nöronal paradigma nöronları, glial paradigma ise glia hücrelerini vurgulayarak patolojiyi açıklamakta ve anlamlandırmaktadır. Beyin tümörlerinin en yaygın türlerinden biri olan glioblastoma, konumu, sağ kalım süresinin kısalığı ve ilacın hedef dokuya ulaşabilirliğinin zorluğu noktalarından özgün bir tümördür. Glioblastomalarda kemoterapötik tedavi- de gözlenen ilaç direnci, diğer tümörlerde gözlenen direnç mekanizmalarıyla uyumludur. Bu direnç mekanizmaları, tümör hücreleri- nin ilaca hassasiyetini azaltan kan beyin bariyeri ve membran transport proteinlerine bağlı olarak hücre içine ilaç girişinin azalması, DNA tamir sistemlerindeki adaptif cevap ve hedef molekülün ilaca bağlanma etkinliğinin azaltılması ve ilaçların hedef dokudaki et- kin konsantrasyonunu azaltan mekanizmalar detoksifikasyonda rol alan proteinlerdeki değişimler, tümör mikroçevresinde meydana gelen hipoksik bölgeler olmak üzere iki alt başlıkta incelenebilir. Ayrıca, onkogenlerin aktivasyonu ve apoptozisle ilişkili Bcl-2 ailesi proteinlerinin ifadesindeki düzensizliklerin de ilaç direncinin ortaya çıkışında rol aldığı bilinmektedir. Bu derlemede glioblastoma tümörlerinde görülen çoklu ilaç direncinin olası mekanizmalarını güncel literatür ışığında tanımlanarak sistemik ve bütüncül bir bakış açısı ortaya konulmaya çalışılmıştır
