بررسی تاثیر مداخله آموزشی بر اساس تئوری خودکارآمدی بر اتخاذ رفتار پیشگیری از اچ آی وی/ ایدز در زنان پرخطر

Abstract

مقدمه: اپیدمی اچ آی وی/ ایدز در عصر حاضر یکی از مهم ترین مسائل بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی بشریت و از بزرگ ترین معضلات و نگرانی‌های موجود در بسیاری از کشورهای جهان می‌باشد که همچنان بر گستردگی و ابعاد آن افزوده می‌شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر مداخله آموزشی بر اساس تئوری خودکارآمدی بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری از ایدز در زنان آسیب ‌پذیر و پرخطر شهرستان نکا انجام شد. روش کار: این مطالعه نیمه‌ تجربی (شاهددار) در سال 1392 با مشارکت 70 نفر از زنان آسیب‌پذیر و در معرض‌ خطر مراجعه کننده به مراکز گذری کاهش آسیب‌های اجتماعی نکا و ساری انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته همراه مصاحبه تکمیلی بود. بر اساس نتایج به دست آمده از تکمیل اولیه پرسشنامه، مداخله آمورشی بر اساس تئوری خودکارآمدی تهیه و در گروه مداخله اجرا شد. 3 ماه پس از مداخله اطلاعات دو گروه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های کای ‌دو، من ‌ویتنی، ویلکاکسون، تی‌ مستقل و تی‌ زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: پس از مداخله آموزشی، استفاده از کاندوم در گروه مداخله (7/45%) در مقایسه با گروه کنترل (7/5%) افزایش یافت. تفاوت قبل و بعد متغیر خودکارآمدی در گروه مداخله (05/0±83/9) و کنترل (67/2±50/1) و متغیر عملکرد در گروه مداخله با میانه و دامنه میان چارکی 0/2 (0/3) و کنترل 0/0 (0/0) معنی‌دار بود. در گروه مداخله افزایش متغیر خودکارآمدی با افزایش متغیر عملکرد ارتباط معنی‌داری داشت (001/0>p). نتیجه‌گیری: رفتارهای پیشگیری از ایدز و خودکارآمدی در زنان مورد بررسی ناکافی است و مداخله آموزشی بر اساس تئوری خودکارآمدی می‌تواند در ارتقاء خودکارآمدی و استفاده از کاندوم در پیشگیری از ایدز در این زنان مؤثر باشد.

Keywords

• آموزش
• اچ آی وی
• ایدز
• خودکارآمدی
• زنان پرخطر