ارزیابی تأثیر احداث سدها بر جامعه محلی و محیط پیرامون در ایران: مرور نظام‌‏مند

Abstract

این مطالعه تحقیقات مختلفی را با تأکید بر اثرات زیستی-فیزیکی، اقتصادی-اجتماعی و جغرافیایی–سیاسی با استفاده از روش مرور نظام‌مند ادبیات، طی سال‏‌های 2000 تا 2016 تحلیل نمود. با بررسی پایگاه‏‌های تحقیقاتی، 110 مقاله انتخاب شد که از این تعداد 24 مقاله با ملاحظه موضوع و زمان اجرا مورد بررسی قرار گرفت. در این رابطه اثرات سدها در سه بعد اجتماعی-اقتصادی، زیستی-فیزیکی، و جغرافیایی-سیاسی تبیین شد. نتایج این بررسی نشان داد که احداث سدها سبب آثار مثبت و منفی در هر یک از سه بعد شده است. نتایج در مورد اثرات مثبت دلالت بر اثر سدها بر بهبود معیشت، امید به زندگی، انسجام اجتماعی، توسعه زیرساخت‏‌ها، پایداری مناطق، جلوگیری از تخریب ناشی از سیلاب‏‌ها، ایجاد چشم‌اندازهای جدید و ایجاد نهادهای محلی دارد. همچنین در مورد اثرات منفی نتایج بر اثراتی نظیر جابجایی جمعیت‏‌های انسانی، تخریب برخی چشم‌اندازها، نزاع‏‏های جمعی، تخریب آثار فرهنگی و مهاجرت دلالت دارد. در پایان بر اساس نتایج اجرای دو استراتژی ارزیابی اثرات پایداری سدها قبل از اجرا و استقرار نظام مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌‏ها برای مدیریت و کاهش ریسک‏ها و مشکلات بعد از اجرا پیشنهاد شد.

Keywords

• ارزیابی تاثیر
• پایداری
• سد سهند
• مرور نظام مند