El-Malatî ve Selefîlik

Abstract

Ebû’l-Hüseyin el-Malatî, erken dönem İslâm âlimlerinin en önde gelenlerinden biridir. İslâmî ekollerin teşekkül sürecini tamamladığı ve IV. (X.) yüzyıl gibi sahabe nesline oldukça yakın sayılabilecek bir dönemde yaşamış olan el-Malatî, fırkalar ve görüşlerine dair günümüze ulaşan yegâne eseri et-Tenbîh ile haklı bir şöhrete ulaşmıştır. İslâm dünyasında mezheplerin itikadî görüşlerine eleştirel bir yaklaşımla yer veren ilk eserlerden biri sayılan et-Tenbîh dikkatli bir biçimde tetkik edildiğinde, Malatî’nin çoğunlukla, İslâm’ın ilk döneminde ümmetin genelinin, çoğunluğunun ya da kâhir ekseriyetinin sahiplendiği ve Ashâbu’l-Hadîs veya Ehlu’l-Hadîs olarak bilinen Selefiyye’nin fikirlerini sahiplendiği, bu düşünceleri savunduğu ve itikadî konularda onların yöntemini aynen kabul ettiği kolaylıkla fark edilebilir. Nitekim el-Malatî’nin haberî sıfatlar hakkındaki görüşleri, onun selefî telakkiyi benimsediğinin en önemli göstergeleridir. el-Malatî’nin itikadî görüşleri, IV. yüzyıl İslâm düşüncesi hakkında önemli ipuçları vermektedir. Bu çalışmada öncelikle Selefiyye’nin ayırıcı özelliği olan haberî sıfatlara olan yaklaşımına değinilmiş, daha sonra konu selefiyye içerisinde bu hususta teşbihe düşenlerle haberî sıfatları teşbihe düşmeden Allah’a nispet edenler bağlamında işlenmiştir. Böylece el-Malatî’nin bu husustaki tutumu tespit edilmeye ve Selefilik’le olan ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Keywords

• El
• Selefîlik
• Literal Okuma
• Haberî Sıfatlar
• Teşbîh ve Tecsîm