Selçuk İletişim (Jan 2020)
MÜMTAZ TURHAN'IN TÜRK İLETİŞİM ARAŞTIRMALARINA KATKILARI
Abstract
Bu çalışma Türk düşünce hayatının önemli entelektüellerinden biri olan Mümtaz Turhan’ın, henüz iletişim bilimlerinin Türkiye’de bilinmediği yıllarda yaptığı toplumbilim çalışmalarıyla iletişim araştırmalarında üstlendiği öncül rolü konu almaktadır. Turhan, 1930’ların Türkiye’sinde laboratuvar ortamında yaptığı deneysel çalışmalarla iletişimin sözsüz boyutuna görgül katkılar sağlarken, 1940’larda kitle psikolojisine yönelip kültürlenmeyle iletişim arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak erken dönem iletişim çalışmalarının ilk örneklerini vermiştir. Sözsüz iletişim çalışmalarında jest ve mimiklerin içinde bulunulan koşullarda izole edilerek ele alınmasının yanlış yorumlanacağını ilk olarak ortaya koyan Turhan, kültürlerarası iletişimde de temel belirleyenin kültürel grupların tutum ve tavırlarının olduğunu ileri sürmüş, böylelikle iletişim çalışmalarının gelişimine deneysel katkılar sağlamıştır. Bunlara ilave olarak Türk modernleşmesinde karşılaşılan problemleri yönetenle yönetilen arasındaki dil ve söylem problemleri bağlamında ele alarak, problemlerin kaynağını iletişim sorunları olarak göstermiştir. Tüm bu gerçekler göz önünde bulundurularak kaleme alınan çalışmada, Turhan’ın eserleri semptomal okumaya tabi tutulmuş, iletişim bilimlerine doğrudan ve dolaylı katkıları ortaya konularak literatüre katkı sağlamaya çalışılmıştır.
