Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2017)
EŞARÎ GELENEKTE KERRÂMİYYE TENKİDİ: İBN FÛREK, BAĞDÂDÎ VE İSFERÂYÎNÎ ÖRNEĞİ
Abstract
Kerrâmiyye, iman anlayışı ve Allah tasavvuru nedeniyle makâlât ve kelam eserlerinde adından sıkça söz edilen bir fırka olmuştur. İmanı salt ikrara indirgediği ve Allah anlayışında teşbihe düştüğü gerekçesiyle bu fırka, farklı dini-toplumsal grupların eleştirilerine muhatap olmuş ve pek çok muhalif gruba karşı aynı anda mücadele etmek zorunda kalmıştır. Eşariler ile Kerrâmiler arasındaki muhalefetin boyutu ise diğer geleneklerden biraz farklı olmuştur. İki mezhep arasındaki muhalefet, İbn Fûrek ö.406/1015 , Bağdâdî ö.429/1037 ve Ebu’l Muzaffer el-İsferâyînî ö.471/1078 ile önde gelen Kerrâmi isimler arasında vuku bulan münazaralar çerçevesinde tarihi kaynaklara yansımıştır. Bu makalede KerrâmiyyeEşariyye muhalefetinin birer örneği olmak üzere İbn Fûrek, Bağdâdî ve İsferâyînî’nin eserlerinde Kerrâmî isimlere ve görüşlerine yönelttiği tenkitler; tarihî, siyasî ve sosyal bağlamları ile birlikte ele alınmıştır
