امکان‌سنجی پایش تزریق آب با استفاده از داده‌های لرزه‌نگاری چهار بعدی در یکی از میادین نفتی جنوب ایران

Abstract

درسال‌های اخیر، با توجه به افزایش تقاضا و کاهش ذخایر نفتی، روش‌های افزایش برداشت از مخازن نفت و گاز مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند. یکی از این روش‌ها تزریق آب به مخزن است. به دلیل پیچیدگی‌های ساختمانی و رسوب‌شناسی اکثر مخازن ایران، موفقیت روش‌های افزایش برداشت به‌ویژه تزریق آب با عدم قطعیت بالایی همراه است. بنابراین پایش (مانیتورینگ) و کنترل فرآیند تزریق با استفاده از عملیات لرزه‌نگاری چهار بعدی به منظور کاهش ریسک عملیات و افزایش نرخ بهره‌برداری، ضروری می‌باشد. در این مطالعه امکان‌سنجی عملیات لرزه‌نگاری با هدف پایش فرآیند تزریق آب در دو لایه مخزنی بورگان (ماسه‌سنگی) و یاماما (کربناته) در یکی از میادین نفتی جنوب ایران در مقیاس‌های صفر، یک و سه بعدی انجام گردید. به این منظور، ابتدا بررسی‌های کاملی بر روی مدل‌های فیزیک سنگ موجود انجام شد و مدل مناسب فیزیک سنگ که اکثر پارامترهای موثر را پوشش دهد انتخاب گردید. در ادامه، تغییرات لرزه‌ای ناشی از سه حالت تزریق آب سازندی، تزریق آب دریا و تزریق آب هوشمند در هر لایه بررسی شده است. نتایج به دست آمده در مقیاس صفر بعدی نشان داد که مقاومت صوتی به مقدار 5/4 الی 7% برای حالت‌های مختلف در هر دو مخزن ماسه‌سنگی و کربناته تغییر می‌کند. برای انجام مطالعات در مقیاس یک بعدی، داده‌های لرزه‌نگاری مصنوعی با استفاده از نگاره‌های چاه و برای حالت‌های مختلف بالا آمدن سطح تماس آب-نفت تولید شد. نتایج مدل‌سازی یک بعدی نشانگر آن است که جابه‌جایی سطح تماس بیشتر از m 3 در مخزن بورگان و بیشتر از m 7 در مخزن یاماما قابل ثبت توسط داده‌های لرزه‌نگاری چهار بعدی خواهد بود. برای انجام مطالعات در مقیاس سه بعدی، داده‌های لرزه‌نگاری مصنوعی سه بعدی با استفاده از مدل‌های استاتیک و دینامیک مخازن بورگان و یاماما تولید شدند. مطالعات امکان‌سنجی با استفاده از داده‌های لرزه‌نگاری در مقیاس سه بعدی نیز نشانگر امکان پذیر بودن داده‌های لرزه‌نگاری چهار بعدی برای پایش تغییرات سطح تماس هر دو مخزن بورگان و یاماما در مقیاس مخزنی می‌باشد. بنابراین، عملیات برداشت داده‌های لرزه‌نگاری چهار بعدی در میدان انتخاب شده برای پایش و بهینه‌سازی برنامه تولید و پیشنهاد مکان مناسب برای حفر چاه‌های جدید پیشنهاد می‌گردد.

Keywords

• تزریق آب
• لرزه‌نگاری چهار بعدی
• فیزیک سنگ
• امکان‌سنجی لرزه‌نگاری
• نگاره چاه
• پایش مخازن