بررسی گرده‌شناسی جنس Gypsophila در ایران

Abstract

جنس Gypsophila با حدود 150 گونه، چهارمین جنس بزرگ تیره میخکیان و دومین جنس طایفه کاریوفیله در جهان است. ایران با داشتن 38 گونه، دومین مرکز تنوع عمده پراکنش این جنس در جهان محسوب می‌شود. مطالعات گرده‌شناسی برای نخستین بار در ایران در مورد 40 آرایه از این جنس انجام شد. اگرچه این صفات بخش‌بندی براساس صفات ریختی را حمایت نمی‌کنند، ولی از این خصوصیات می‌توان در تفکیک بعضی آرایه‌های نزدیک استفاده کرد. دانه‌های گرده آرایه‌های این جنس تکی، فاقد قطبین متمایز، پرمنفذ )12 منفذ( هستند و شکل چندوجهی با گوشه‌های گرد، آنولوس، دریچه و جبه با تزیینات microechinate-microporateدارند. اندازه دانه‌های گرده (7/20-32 میکرومتر)، قطر دریچه (6/1-6 میکرومتر)، فاصله بین منافذ (3/2-7 میکرومتر) و ضخامت دریچه در آرایه‌های مختلف متفاوت است. بزرگ‌ترین دانه‌های گرده متعلق به دو آرایهG. pilosa var. pilosa و G. platyphylla است. کوچک‌ترین دانه گرده مربوط به آرایه G. antoninae است. کوچک‌ترین منافذ و در نتیجه کمترین قطر دریچه در G. acantholimoides دیده می‌شود و بزرگ‌ترین و قطورترین دریچه متعلق به G. virgata می‌باشد.

Keywords

• آسیا
• خاورمیانه
• کاریوفیلوییده
• گچ‌دوست
• میخک‌سانان