Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Dec 2022)
André Lefevere’nin Yeniden Yazma Kavramı Bağlamında Nizâmi Gencevî’nin Leyla ile Mecnun Adlı Mesnevisinin Çevirilerinin Değerlendirilmesi
Abstract
Çeviri, sadece farklı milletlerden farklı insanların iletişiminde değil, aynı zamanda bir milletin siyasetinin, kültürünün ve toplumunun gelişmesinde de önemli bir rol oynamaktadır. Farsçadan Türkçeye birçok eser tercüme edilmiş, her iki dil ve kültür etkileşim içinde olmuştur. Bu çalışmada, İranlı şair Nizâmi Gencevî’nin hamselerinden biri olan Leyla ile Mecnun adlı mesnevisinin Ali Nihat Tarlan (1965), A. Naci Tokmak (2013) ve Samed Vurgun (2019) tarafından yapılan Türkçe çevirileri, Belçikalı bilim insanı André Lefevere tarafından öne sürülen “yeniden yazma” kavramına göre değerlendirilmektedir. Çalışmada ilk olarak “yeniden yazma” kavramı genel hatlarıyla ele alınarak çalışmanın genel çerçevesi belirlenmektedir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde André Lefevere’nin savunduğu çeviride yeniden yazma kavramı hakkında bilge verilmektedir. İkinci bölümde çalışmanın temellendirilmesi için kaynak metin ve yazarı hakkında kısaca bilgi verilmektedir. Üçüncü bölümde çeviri aracılığıyla yapıtların farklı kültürlere taşındığı savunulan yeniden yazma kavramı doğrultusunda kaynak ve erek metinlerden alınan örneklerle çevirmen yorumları, çeviri stratejileri tespit edilmektedir. Çalışma, kaynak metin aktarımının erek metinlerdeki görünümünü, çevirmenin ekleme ya da çıkarma yapıp yapmadığını ve çevirmenin yeniden yazma eylemini tespit etmeyi amaçlamaktadır.
Keywords
