Erciyes İletişim Dergisi (Jul 2019)
Dolaysızlık ve Glitch Arasındaki İlişkiye Bir Bakış
Abstract
Sayısal teknolojiler gündelik yaşamımızı çevrelemiştir. Bu teknolojilerin her ne kadar insan yaşamını kolaylaştırdığı sık sık dile getirilse de aksaklıklar, kusurlar, hatalar daha geniş anlamda teknik bozulmalar sayısal teknolojilerin doğasına yerleşmiştir. Dolayısıyla gündelik yaşamda bu bozulmalarla karşılaşmak kaçınılmaz bir hal almıştır. Bazen şaşırtıcı bazen de alışılmış bir durum olarak görülen teknik bozulmalar, genelde olumsuz bir durum olarak görülmektedir. Ancak glitch sanatı bu aksaklıklardan faydalanarak hatalara olumlu bir önem atfetmeyi amaç edinir. Glitch kavramı hemen hemen aksaklık anlamına gelmektedir. Glitch sanatı, aksaklıktan ve gürültüden faydalanarak izlerkitlenin aracın farkına varmasını amaçlar. Üstelik bu farkındalıktan pozitif sonuçlar talep eder. Dolaysızlık ise iletişim sürecinde izlerkitleye aracın varlığını unutturmaya yönelik çağdaş bir arzudur. Bu çalışma glitch sanat ve dolaysızlık arasındaki ilişkinin ne olduğunu sorgulamaktadır. Bu iki olgunun özelliklerini tespit ederek aralarındaki ilişkiyi açığa çıkarmak bu çalışmanın genel amacıdır. Bu amaç doğrultusunda literatür tarama tekniği kullanılmıştır. Birinci bölümde glitch kavramının ne anlama geldiğine ve bu kavramla ilişkili olan, Claude Shannon ve Warren Weaver’ın iletişim sürecine dahil ettiği gürültü kavramına odaklanılmıştır. Daha sonra glitch sanatının ne olduğuna değinilmiştir. Bunun ardından Jay David Bolter ve Richard Grusin’in fikirleri doğrultusunda dolaysızlık kavramı açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu bölümde konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak adına hiper dolayım ve düşünümsellik gibi kavramlardan da destek alınmıştır. Son olarak, glitch ve dolaysızlık arasındaki ilişki incelenmiştir. İnceleme sonucunda, bu iki olgunun birbirlerine karşıt eğilimler olduğu görülmüştür.
Keywords
