اندازه‌گیری و تحلیل روند فقرِ سلامت در خانوارهای شهر تهران درسال‌های 1363 تا 1391 با استفاده از شاخص مشارکت مالی خانوار و به‌کارگیری رویکرد نسلی

Abstract

زمینه و هدف: تحلیل مشارکت مالی خانوار به‌عنوان شاخصی از عدالت مالی در هزینه‌های سلامت خانوارها قلمدادمی‌شود و مواجهه‌ی خانوارها با هزینه‌های کمرشکن، فقر در این حوزه را به بارمی‌آورد. هدف نگارش مقاله‌ی حاضر، محاسبه و تحلیل روند فقر ِسلامت خانوارهای تهرانی طی دوره‌ی زمانی 1363 تا 1391 می باشد. مواد و روش‌ها: با استفاده از داده‌های پیمایش هزینه – درآمد خانوارهای کشور طی دوره‌ی مورد مطالعه، جریان فقر سلامت سرپرستان خانوار تهرانی با رویکرد داده‌های شبه‌ترکیبی(و استفاده از شاخص فقر فوستر، گریر و توربک) مورد بررسی‌قرارگرفت. لازم به ذکراست که در انجام محاسبات از نرم‌افزارهای Stata11 و Excel استفاده‌شد. یافته‌ها: در این مطالعه با تقسیم‌بندی سرپرستان خانوارهای تهرانی به 8 گروه سنّی، فقرِ سلامت در این گروه‌ها موردبررسی قرارگرفت. در بین سال‌های مطالعه، سال 1378 بالاترین میزان فقرِ سلامت را در اکثر گروه‌های سنی به خود اختصاص داده‌بود و این میزان در انتهای برنامه‌ی چهارم توسعه و منتهی به سال 1391 برای همه‌ی گروه‌های سنی صعودی بوده‌است. در مقایسه‌ی گروه‌های سنّی، این مطالعه نشان‌داد که از سال 1373(انتهای برنامه‌ی اول توسعه) تا سال 1391 بیشترین میزان فقرِ سلامت مربوط به گروه‌های سنی جوان‌تر(26-21 ساله و 31-27 ساله) بوده‌است . نتیجه‌گیری: به‌طورکلی در گروه‌های سنّی سرپرستان خانوارهای تهرانی نرخ و شدت فقر سلامت در طول سال‌های مطالعه، نوسانات زیادی داشته و در سال‌های اخیر صعودی بوده‌است. نوسانات بالای فقرِ سلامت در طول برنامه‌های توسعه نشان‌می‌دهد که سیاست‌های پایدار و منسجمی برای کاهش مواجهه‌ی خانوارها با هزینه‌های کمرشکن سلامت تدوین نگردیده‌است.

Keywords

• فقر سلامت
• شاخص مشارکت مالی خانوار
• رویکرد نسلی