De strijd der twee zielen in het werk van Walter Schubart

Abstract

Dit essay is een verkenning van de actualiteit van het werk van Walter Schubart (1897-±1941), een bijkans onbekende cultuurfilosoof uit Letland. De schrijver gaat vooral in op de belang van Schubarts programma van geestelijke vernieuwing en zijn sterk intrigerende visie voor de Europese mens van vandaag. Als tegenwicht voor de metafysische egoïsme van de Europese mens vindt Schubart in Rusland, en vooral bij Dostojevsky, een levende gevoel van verbondenheid met het geheel die Europa weer gezond sal maken. De twintigste eeuw is voor Walter Schubart het strijdperk tussen het prometheïsche tijdperk van het afvallen van God en de beheersing der aarde enerzijds en het johanneïsche tijdperk van het Messiaanse oerbeeld dat handelt vanuit het verlangen naar heling en liefde anderzijds. Ondanks critiek op Schubarts opvattingen over de cultuurgeschiedenis, legt de schrijver de nadruk op het verrassend actuele wijze waarop Schubarts cultuurkritiek de huidige westerse cultuur een spiegel voorhoudt.