Communicata (Mar 2023)
Dijital Dönüşüm Çağında Gözetimin Elektronikleşmesi: Panoptikon’dan Süperpanoptikon’a Gözetim Toplumu
Abstract
Toplumların dijital devlet ve dijital dönüşüm adına yaptığı çalışmalar, gözetimin yapısında değişikliklere yol açmıştır. Toplumların verileştirilmesi ile gözetim fiziksel ile dijitali, kurumsal gözetim ile bireysel gözetim biçimlerini birleştirmiştir Gözetimin elektronikleşmesi ile panoptikon kavramının yanında sinoptikon, omniptikon ve süperpanoptikon olarak yeni gözetim toplumu kavramları ortaya çıkmıştır. Gözetim toplumu, bilgisayar teknolojisi ile denetimin önündeki engellerin kaldırıldığı durum veya bir kişi veya grubu yukarıdan izlemek anlamına gelmektedir. Bu çalışmanın amacı; dijital iletişim teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla yaşanan gözetimin dönüşüm sürecini panoptikon, katoptikon, sinoptikon, omniptikon ve süperpanoptikon kavramları çerçevesinde incelemektir. Sonuç olarak, dijital iletişim teknolojileri ile panoptikon denetimin ulusal, tek bir merkezden azınlığın çoğunluğu denetlediği, baskı ve zorlamaya dayalı yapısının tamamen değişime uğradığı görülmektedir. Dijital iletişim teknolojileri yerinden ve yukarıdan gözetim anlayışını değiştirmiş, şeffaf toplum, eşit gözetim, alttan gözetim ve her yerden gözetim kavramlarını ortaya çıkarmıştır.
Keywords
