فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک (Dec 2022)

مقاله پژوهشی: تاب‌آوری زیرساخت‌های آب شرب کشور با رویکرد پدافندغیرعامل

  • غلامرضا جلالی فراهانی,
  • محمدعلی نکویی,
  • احمد آب پرور

Journal volume & issue
Vol. 20, no. 90
pp. 115 – 136

Abstract

Read online

آب به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل حیات، جزء مصارف دائمی بشر محسوب می­شود و زندگی بشر را همواره تحت تأثیر قرار داده است. زیرساخت­های تامین آب شرب ازجمله زیر ساخت­های مهم و بخشی از شریان­های حیاتی چه در شرایط معمول و چه در شرایط اضطرار تلقی می شوند. این حساسیت مضاعف و بی­سابقه، ثمره افزونی تقاضا و کمیابی منابع آب با کمیت و کیفیت مناسب است. در حال حاضر با بروز تهدیدات طبیعی منجمله خشکسالی و تغییر اقلیم در سطح کشور، دشمن با سوء استفاده از این تهدیدات و انجام اقداماتی خصمانه همچون عملیات روانی و ایجاد اختلال و یا حذف کارکرد زیرساخت‌های آب شرب، می­تواند مردم را علیه دولت و حاکمیت تحریک نموده تا سریع­تر و با نتیجه بهتری به اهداف خود دست پیدا نماید. بنابراین توجه به زیرساخت­های آب شرب برای افزایش تاب­آوری با رویکرد پدافندغیرعامل امری بسیار مهم تلقی می­شود.این پژوهش باهدف شناسایی مولفه­ها و شاخص‌های بعد تاب­آوری زیرساخت­های آب شرب کشور بوده و در پی یافتن پاسخ سؤال" تاب­آوری زیرساخت­های آب شرب کشور با رویکرد پدافند غیرعامل" است. نوع تحقیق کاربردی - توسعه‌ای با رویکرد آمیخته بوده که با استفاده از روش پیمایش و پنل خبرگی انجام و برای رسیدن به اهداف این پژوهش ابتدا با مرور ادبیات تحقیق، اسناد بالادستی، انجام مصاحبه با نخبگان و نشست خبرگی مهم‌ترین مولفه­ها و شاخص­های مؤثر بر تاب­آوری زیرساخت­های آب شرب کشور را احصاء و با جمع‌آوری داده‌ها و روش معادلات ساختاری، چارچوب پیشنهادی از طریق پرسشنامه طراحی و برای جامعه آماری 73 نفر به‌صورت هدفمند در دسترس تکمیل و مدل نهایی تحقیق ارائه شد. تجربه و تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از روش معادلات ساختاری و بر اساس یافته‌های پژوهش نشان می­دهد که مؤلفه مقاومت (با ضریب مسیر684/0) بالاترین اثرگذاری بر بعد تاب‌آوری زیرساخت‌های آب شرب کشور دارد و بعد از آن به ترتیب مولفه ترمیم(با ضریب مسیر 473/0)، آمادگی(با ضریب مسیر 416/0) و پایداری(با ضریب مسیر 306/0) بیشترین تاثیر را دارند.

Keywords