بررسی تغییرات پوشش برف و دمای سطح زمین با مولفه توپوگرافیکی ارتفاع مطالعه موردی حوضه آبریز دریاچه ارومیه

Abstract

سطوح دارای پوشش برف (SC) بر تعادل انرژی سطح زمین از طریق بازخورد آلبیدو تأثیر می‌گذارد، و همچنین تاثیر عمده‌ای بر فرآیندهای اقلیمی، فعالیت‌های انسانی و چرخه هیدرولوژی، دارد. دمای سطح زمین (LST) از عناصر اصلی در شناخت اقلیم یک منطقه است که تغییرات و نوسانات آن‌ها در طبقات ارتفاعی مختلف برای بررسی‌های هیدرولوژیکی بسیار کاربردی است. هدف از این مطالعه ارزیابی و بررسی ارتباط دمای سطح زمین و سطح پوشش برف با مولفه توپوگرافیکی ارتفاع در حوضه دریاچه ارومیه می‌باشد. در این پژوهش به علت سهولت دسترسی به داده‌های سنجش‌ازدور و تفکیک مناسب زمانی و مکانی تصاویر ماهواره‌ای ترا، از تصاویر سنجنده مودیس به صورت ماهانه، فصلی و سالانه در بازه زمانی 1379-1399 استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد بین LST و SC رابطه معکوس وجود دارد، همچنین بررسی نقشه‌های SC و طبقات ارتفاعی نشان می‌دهد رابطه مستقیمی بین این دو متغیر وجود دارد، در واقع با افزایش ارتفاع پایداری برف در منطقه افزایش می‌یابد به‌طوری‌که در ارتفاعات بیشتر از 3000 متر مقدار سطح پوشش برف بیش از 98% نسبت به منطقه است. تغییرات دمای سطح زمین در ارتفاعات مختلف معکوس تغییرات سطح پوشش برف است بنابراین در ارتفاعات کمتر از 2000 متر میانگین سالانه دما 21تا 35 درجه سانتی‌گراد است، اما در ارتفاعات بالاتر از 3500 متر میانگین دمای سالانه حدود 7 الی 13 درجه می‌باشد.

Keywords

• سنجنده مودیس
• سطح پوشش برف
• دمای سطح زمین
• مولفه توپوگرافیکی ارتفاع
• حوضه آبریز دریاچه ارومیه