تنوع ژنتیکی توتون‌های شرقی با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

Abstract

توتون (Nicotiana tabacum L.) یکی از محصولات با ارزش کشاورزی و صنعتی است که اطلاعات کمی در مورد تنوع آن وجود دارد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی از نظر صفات مورفولوژیک، تعداد 100 ژنوتیپ توتون شرقی خارجی و داخلی موجود در بانک ژن مرکز تحقیقات توتون ارومیه در قالب طرح لاتیس ساده با 2 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد 8 صفت شامل ارتفاع و قطر ساقه، تعداد برگ در بوته، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ و روز تا 50 درصد گلدهی مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی متغیرهای مورد مطالعه را به 5 مؤلفه با واریانس تجمعی 96 درصد کاهش داد. در مؤلفه اول تمامی صفات (به جز ارتفاع ساقه) دارای همبستگی مثبت و معنی دار با آن بودند. با استفاده از تجزیه خوشه‌ای به روش متوسط گروه‌ها، ژنوتپ‌های مورد بررسی در ٤ گروه متفاوت قرار گرفتند. بیشترین فاصله بین ژنوتیپ‌های دو گروه 1 و 4 بود. مقایسه میانگین‌های صفات در گروه‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای بیانگر این است که ژنوتیپ‌های موجود در گروه چهارم (Trimph و Ohdaruma) از نظر اکثر صفات دارای مقادیر حداکثر بوده و بنابراین می‌توانند در برنامه‌های اصلاحی به عنوان والد در تلاقی‌ها استفاده شوند.

Keywords

• توتون شرقی
• nicotiana tabacum
• صفات مورفولوژیک
• تجزیه به مؤلفه‌های اصلی
• تجزیه خوشه‌ای