Μπορεί η διαδικασία της αυτο-κατηγοριοποίησης των παιδιών Ρομά να εξηγήσει τις σχολικές τους δυσκολίες;

Abstract

Στην παρούσα έρευνα επιχειρείται η κατανόηση των δυσκολιών που έχουν τα παιδιά Ρομά στο σχολείο μέσα από τη διερεύνηση της διαδικασίας της αυτο-κατηγοριοποίησής τους. Ελέγχθηκε κατά πόσο οι στερεοτυπικές θέσεις της κυρίαρχης ομάδας για τους Ρομά υιοθετούνται από τα ίδια τα παιδιά μέσα από διαδικασία της αυτο-κατηγοριοποίησης. Ειδικότερα, διερευνώνται οι στερεοτυπικές θέσεις της ελληνικής κοινωνίας, που αφορούν στη σχολική συμπεριφορά, στη σχολική επίδοση και στην επαγγελματική προοπτική των Ρομά. Στην έρευνα συμμετείχαν 40 νήπια και παιδιά Ρομά σχολικής ηλικίας. Μέσα από την ταύτισή τους με ηρωίδα βιντεοσκοπημένου κουκλοθεάτρου, η οποία βρίσκονταν σε διομαδική σύγκριση, τα παιδιά απάντησαν για τις παραπάνω διαστάσεις της σχολικής ζωής. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι στερεοτυπικές θέσεις της έξω ομάδας αναγνωρίζονται από τους συμμετέχοντες ως χαρακτηριστικά της ταυτότητάς τους πριν ακόμη έρθουν σε επαφή με το σχολείο. Οι συμμετέχοντες πριν τη σχολική φοίτηση θεωρούν ότι τα παιδιά Ρομά είναι αυτά που έχουν προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολείο, δυσκολίες στα μαθήματα, και θα επιλέξουν επαγγέλματα χαμηλού κοινωνικού κύρους. Η επαφή με τις πραγματικές διομαδικές συνθήκες κατά τη σχολική φοίτηση, ωστόσο, αλλάζουν κάποια από τα στερεότυπα που αποκτήθηκαν μέσα από τη διαδικασία της αυτο-κατηγοριοποίησης. Προτείνεται αξιοποίηση των συμπερασμάτων στα προγράμματα παρέμβασης.

Keywords

• Αυτο-κατηγοριοποίηση
• Μετα-στερεότυπα
• Νηπιακή ηλικία
• Παιδική ηλικία
• Σχολική αποτυχία
• Ρομά