Āmūzish va Yādgīrī (Aug 2014)
تحلیل چندسطحی از خودبیگانگی تحصیلی نوجوانان: نقش فرهنگ مدرسه و نیازهای روان‌شناختی اساسی
Abstract
از خودبیگانگی، حالت انزوا از یک گروه یا فعالیتی است که انتظار می‌رود فرد در حالت عادی با آن گروه احساس همبستگی نموده یا با آن فعالیت درگیر شود. نوجوانانی که دچار از خودبیگانگی تحصیلی هستند، تبدیل به بزرگسالانی می‌شوند که از لحاظ اقتصادی و سیاسی منزوی بوده و در فقر زندگی می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی چندسطحی رابطه فرهنگ مدرسه، نیازهای روان‌شناختی اساسی و از خودبیگانگی تحصیلی نوجوانان بود. بدین منظور، 1029 نفر از دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر ارومیه با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده و به پرسش‌نامه‌های از خودبیگانگی تحصیلی، فرهنگ مدرسه و نیازهای روان‌شناختی اساسی پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار HLM استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که در سطح فردی نیازهای روان‌شناختی اساسی (خودمختاری، شایستگی و ارتباط) اثر منفی و معنی‌دار بر از خودبیگانگی تحصیلی دارند. در سطح مدرسه نیز اثرات روابط دانش‌آموزان و معلمان و فرصت‌های آموزشی بر متغیر وابسته منفی و معنی‌دار بود. اما روابط دانش‌آموزان و انتظارات هنجاری اثر معنی‌داری بر این متغیر نداشتند. به طور کلی یافته‌های پژوهش بر لزوم توجه به نقش عوامل چندسطحی در مطالعه از خودبیگانگی تحصیلی نوجوانان تأکید می‌کنند.
