اثر تلقیح میکروبی برکارآیی مصرف عناصر و کیفیت نعناع فلفلی (Mentha piperita L) تحت تنش خشکی

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تلقیح میکروبی بر کارآیی مصرف عناصر و کیفیت نعناع فلفلی تحت تنش خشکی در 2 سال زراعی 1397-1396 و 1398-1397 در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان سرآبله واقع در استان ایلام انجام شد. این آزمایش به­ صورت اسپلت پلات در قالب بلوک­ های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. آزمایش دارای 2 فاکتور، شامل تنش خشکی در 3 سطح آبیاری کامل (شاهد)، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی در کرت ­های اصلی و باکتری ­های محرک رشد و میکوریزا در 6 سطح شامل: 1-شاهد، 2-جدایه­ ی حل کننده ­ی سیدروفور+ جدایه افزاینده‌ی تحمل به خشکی، 3- جدایه ­ی حل کننده ­ی فسفات معدنی+جدایه افزاینده‌ی تحمل به خشکی، 4- جدایه ­ی حل کننده ­ی سیدروفور و جدایه افزاینده‌ی تحمل به خشکی+ جدایه­ ی حل کننده­ ی فسفات معدنی و جدایه افزاینده‌ی تحمل به خشکی، 5-کود تجاری نیتروکسین و 6- میکوریزا، در کرت ­های فرعی بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین منتول اسانس در تیمار ترکیبی جدایه ­ی حل کننده­ ی سیدروفور و جدایه افـزاینده‌ی تحمل به خشکی+ جدایه ی حل کننده­ ی فسفات معدنی و جدایه افزاینده‌ی تحمل به خشکی و تنش 50 درصد ظرفیت زراعی به مقدار 24/2 درصد حاصل شد که نسبت به کمترین مقدار یعنی شاهد و آبیاری کامل 26 درصد افزایش نشان داد. در تمامی سطوح تلقیح میکروبی به ­غیر از کود میکروبی، همواره بیشترین اسانس در تنش 50 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. بیشترین عملکرد اسانس نعناع فلفلی در تیمار کود میکروبی تجاری و سال دوم به مقدار 139/2 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. تلقیح میکروبی در حالت تنش 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه موجب افزایش 21 درصدی عملکرد خشک اندام ­های هوایی نسبت به­ همین سطح تنش در حالت شاهد شد. باکتری­ های محرک رشد و میکوریزا موجب افزایش عملکرد کمی و کیفی و افزایش کارآیی نیتروژن و فسفر شدند که این می­تواند در کاهش هزینه ­ها و حفظ پایداری بوم نظام ­های کشاورزی تأثیر به­­ سزایی داشته باشد.

Keywords

• تنش
• سیدروفور
• نعناع فلفلی
• منتول
• میکوریزا