وضعیت سواد و سلامت در ایران و شواهد بومی رابطه سطح سـواد و سلامت در پژوهش¬های انجام شده در ایران: راه پیش روی مداخلات ارتقای سلامت

Abstract

زمینه و اهداف: میزان سواد با سطح سلامت ارتباط بسیار قوی دارد، اما این ارتباط در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این نوشتار شناسایی شواهد بومی تاثیر سطح سواد بر سلامت در مطالعات داخلی است. مواد و روش­ها: مرور گزارشات سازمانی داخلی و خارجی در مورد شاخص­های سلامت و سواد در ایران مورد بررسی قرار گرفت. برای یافتن مطالعات مرتبط انجام شده در ایران پایگاه‌های داده‌ی داخلی و انگلیسی زبان از سال‌های 1400-1384، مورد جستجو قرار گرفتند. یافته ها: سواد و سلامت در ایران در نیم قرن اخیر پیشرفت­های مهمی داشته است؛ ولی هنوز به سطح ایده­آل نرسیده­اند. شواهد بومی نیز تأیید کننده ارتباط سواد و سلامت در مطالعات ایران هستند. مطالعات متعدد داخلی نشان داده­اند که بی‌سوادی و کم سوادی ارتباط معناداری با امید زندگی کمتر، شانس ابتلاء بیشتر به بیماری­ها و مواجه با عوامل خطر سلامت و نیز مرگ و میر بیشتر برای فرد و نیز فرزندان وی داشته است. نتیجه­ گیری: با توجه به شواهد داخلی و جهانی در زمینه تاثیر مهم سطح سواد بر سلامت، برای ارتقاء شاخص­های سلامت لازم است بی‌سوادی و کم‌سوادی به عنوان یک عامل خطر مهم سلامت و یک تعیین‌کننده‌ی اجتماعی کلیدی مهم بیش از پیش مورد توجه مدیران و محققان سلامت به خصوص در مناطق کم برخوردار در نظر گرفته شود.

Keywords

• سواد، تعیین کننده¬های اجتماعی سلامت، ارتقای سلامت، ایران