KÜRESELLEŞME, SANAYİLEŞME VE ŞEHİRLEŞMENİN TÜRKİYE’NİN EKOLOJİK AYAK İZİNE ETKİSİNİN GENİŞLETİLMİŞ ARDL YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışmada gelir, enerji tüketimi ve finansal kalkınma gibi kontrol değişkenlerinin yanında küreselleşme, küreselleşmenin alt-göstergeleri (iktisadi, ticari ve finansal küreselleşme), sanayileşme ve şehirleşmenin Türkiye’deki Ekolojik Ayak İzi’ni (EAİ) nasıl etkilediği, genişletilmiş otoregresif dağıtılmış gecikme (genişletilmiş ARDL) sınır testi yöntemiyle incelenmiştir. 1980-2016 dönemini temel alan bu çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular şunlardır: (i) Türkiye’de EAİ için çevresel Kuznets eğrisi hipotezi (ÇKEH) geçerli değildir, (ii) enerji tüketimi, EAİ’yi kısa dönemde arttırmaktadır, (iii) sanayileşme ve şehirleşme, çevresel bozulmayı arttırmaktadır, (iv) küreselleşmenin yanında iktisadi, ticari ve finansal küreselleşme de uzun dönemde EAİ’yi azaltmaktadır, (v) kısa dönemde finansal kalkınma, EAİ’yi arttırmaktadır. Bu bulgular çerçevesinde alternatif politika önerileri sunulmuştur.

Keywords

• tüketimin ekolojik ayak i̇zi
• küreselleşme
• sanayileşme
• türkiye
• genişletilmiş ardl sınır testi yaklaşımı
• ecological footprint of consumption
• globalization
• industrialization
• turkey
• augmented ardl bounds testing approach