سیاست علم و فناوری (Sep 2012)

ابعاد شبکه هم‏ نویسندگی بین ‏المللی ایران در حوزه نانوفناوری

  • محمد حسن زاده,
  • رضا خدادوست

Journal volume & issue
Vol. 5, no. 1
pp. 31 – 44

Abstract

Read online

پژوهش حاضر، شبکه هم‏نویسندگی بین‏المللی پژوهشگران نانوفناوری ایران را بر حسب فراوانی هم‏نویسندگی کشورها و قاره‏ها، نخستین سال هم‏نویسندگی کشورها، تمرکز اصلی همکاری میان کشورها، اهمیت موقعیت کشورها در شبکه نحوه تکامل شبکه هم‏نویسندگی، رواج هم نویسندگی با کشورها، مطرح کردن فکر جدید توسط کشورها و علایق در حال رشد سریع با استفاده از CiteSpace (نرم‏افزار مصورسازی روندها و الگوها در متون علمی) به‌وسیله 4605 مدرک استخراج شده از نمایه استنادی علوم از طریق بخش جستجوی پیشرفته پایگاه وبگاه علوم بین سال‏های 1991 تا 2011 با عبارت جستجوی ساخته شده از اصطلاحات درخت نانوفناوری، شناسایی شده به وسیلۀ اصطلاح‌نامه اینسپک و کامپندکس، تحلیل کرده است. نتایج نشان داد که پژوهشگران نانوفناوری ایران با 44 کشورخارجی هم‏نویسندگی داشته و بیش‏ترین تعداد مدارک هم‏تألیف را با قاره اروپا و کشور کانادا داشتند. بیش‏ترین همکاری‏های علمی ایران در میان کشورهای هم‏جوار به ترتیب با کشورهای «آذربایجان»، «روسیه»، «پاکستان و ترکیه» و «عمان و امارات متحده عربی» بوده است. ایران با بقیه کشورهای هم‏جوار همکاری علمی نداشته است. از آن‏جا که کانادا کشوری پرکار از نظر همکاری بوده و دارای بیش‏ترین مرکزیت بینیت بوده است، این کشور تاثیر غالبی بر پژوهشگران نانوفناوری کشور ایران داشته است. نخستین اتصالات ایران با کشورهای غیر هم‌سو با جهت مطالعاتی پژوهشگران نانوفناوری ایران در دوره پنج ساله سوم (2005-2001) اتفاق افتاده است. کشورهای با جهت مطالعاتی یکسان با کشور ایران از فعال‏ترین کشورهای مشارکت‏کننده با پژوهشگران نانوفناوری ایران تا سال 2004 بوده‏اند. از نظر پژوهشگران نانوفناوری ایران، کشور ژاپن با مقدار سیگمای 1.16 بالاترین رتبه را از نظر مطرح کردن فکر جدید به خود اختصاص داده است. "wall-carbon-nanotubes"، "density-functional"، "fe-2-o" و "single-wall-carbon-nanotubes" به ترتیب پرتکرارترین اصطلاحات مورد استفاده در بین تولیدات علمی دارای بیش از یک نویسنده حوزه نانوفناوری ایران بوده است.

Keywords