Хабаршы. Психология және социология сериясы (Nov 2015)

ПРОБЛЕМА ДИАГНОСТИКИ ЭМОЦИОНАЛЬНОГО ВЫГОРАНИЯ ПЕДАГОГОВ

  • B. Sh. Baizhumanova,
  • S. K. Berdibayeva,
  • A. I. Garber,
  • Z. T. Sarybekova,
  • A. N. Zhumadilova,
  • A. K. Mursaliyeva

Journal volume & issue
Vol. 55, no. 4

Abstract

Read online

В статье рассматриваются основные результаты диагностики типа поведения и переживаний в профессиональной деятельности учителей, выявленные проектной группой под руководством проф. У. Шааршмид­ та Потсдамского университета (Германия), с точки зрения выделения, прежде всего, учителей группы риска, склонных к эмоциональному вы­ горанию. Обсуждены и проанализированы результаты исследования проектной группы У. Шааршмидта с точки зрения решения проблемы ранней диагностики эмоционального выгорания учителя. Было выявлено, что тип поведения зависит от пола (женщины более склонны к образцам риска A und B по сравнению с мужчинами) и от возраста (с увеличением стажа работы повышается часть образцов риска в поведении). Мақалада Потсдам университетінің (Германия) профессоры У. Шааршмидтің жетекшілігімен жобаға қатысушы топтың тапқан мұ­ ғалімдердің кәсіби іс­әрекетіндегі уайымдаулар мен мінез­құлық тип­ терін диагностикалаудың негізгі нәтижелері қарастырылды, айтатын болсақ эмоциялық жанып кетуге бейім болатындар тәуекел тобында­ ғы мұғалімдер екен. У. Шааршмидтің жобалық топтарының мұғалімінің эмоциялық жанып кетуін ерте диагностикалау мәселесін шешуге арнал­ ған зерттеу нәтижелері талқыланды. Атап айтсақ осы жобалық топтың зерттеу нәтижелері бойынша кәсіби іс­әрекет аясында мұғалімдердің қайғырулары мен мінез­құлық ерекшеліктерінің келесі жағдайлары та­ былды: G – мінез­құлықтың дұрыс типі, ол зерттеудің таңдау көлемінің бестен бір бөлігіне қарағанда аз табылды, педагогтардың AundBу мі­ нез­құлық тәуекелділігі типтері өте жоғары болды (әрбір мінез­құлық типтері үшін зерттеудің таңдау көлемінің үштен бір бөлігі сәйкес келді. Мұнда мінез­құлық типтері мұғалім жұмыс жасайтын федералды жер ден, оқытудың формасынан (бастапқы мектеп, жалпы білім беру мекте­ бі, гимназия) тәуелді болды. Мінез­құлық типтері жынысқа да (әйелдер ер адамдарға қарағанда AundB тәуекелге бару үлгісіне неғұрлым бейім болады) және жас ерекшеліктеріне де байланысты (жұмыс өтілінің ұл­ ғаюы мінез­құлықтағы үлгі­тәуекел бөлігін жоғарылатады).

Keywords