اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با توجه به تعدیل طرحواره‎های ناسازگار اولیه در کاهش اعتیاد به اینترنت نوجوانان دختر دبیرستانی

Abstract

مقدمه: مطالعات مداخله­ای مختلفی با هدف کاهش اعتیاد به اینترنت نوجوانان انجام شده است، اما پژوهشی که به سنجش اثربخشی درمان ذهن آگاهی مبتنی بر تعدیل طرحواره‎های ناسازگار پرداخته باشد، مغفول مانده استاین پژوهش با هدف سنجش اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با توجه به تعدیل طرحواره‎های ناسازگار اولیه در کاهش اعتیاد به اینترنت نوجوانان دختر دبیرستانی انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش­آزمون- پس­آزمون - پیگیری با گروه گواه انجام شد. جامعه پژوهش متشکل از تمامی‎دختران نوجوان مدارس متوسطه شهر تهران در سال 1398 بودند. نمونه این مطالعه 30 دختر نوجوان بودند که به شیوه نمونه­گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایشی و گروه گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه اعتیاد به اینترنت کیمبرلی یانگ‌ (1998) بود. برای گروه آزمایش، درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی با توجه به تعدیل طرحواره‎های ناسازگار اولیه (یانگ و مارتین، 2010، تیزدال و همکاران، 2012) در 8 جلسه 90 دقیقه­ای برگزار گردید، اما گروه گواه مداخله­ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده­ها از آزمون­های تحلیل کوواریانس چند متغیری و تک متغیری استفاده گردید. نتایج: نتایج حاکی از آن بود که درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی باعث کاهش اعتیاد به اینترنت و ابعاد آن (صرف زمان بیش از حد، وابستگی برای کسب آرامش روانی، غفلت از زندگی اجتماعی، کنترل عملکرد و غفلت از وظایف شغلی تحصیلی) در مرحله پس آزمون و همین ابعاد به جز غفلت از وظایف شغلی تحصیلی دوره پیگیری شده بودند (01/0>‌p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده توصیه می­گردد روان شناسان و مشاوران از این دو رویکرد درمانی جهت کاهش اعتیاد به اینترنت نوجوانان دختر استفاده نمایند.

Keywords

• ذهن‌آگاهی
• طرحواره‎های ناسازگار اولیه
• اعتیاد به اینترنت
• نوجوانان دختر