Selçuk İletişim (Jul 2019)
SİNEMA FİLMLERİNDE ESTETİK ÖZNEYİ YABANCILAŞMAYA YABANCILAŞTIRMAK: NIGHT CRAWLER FİLMİNDE YABANCILAŞTIRMA ETKİSİ
Abstract
Yabancılaşma; felsefe, sosyoloji ve psikolojinin kullandığı anahtar kavramlardan birisidir. Bu kavramın sanat alanında estetik öznenin sanat eserine katılımını kontrol etmek için yabancılaştırma etkisi (Verfremdung) kavramına dönüştüğü bilinmektedir. Sanatçılar ‘özdeşleşme’ olarak tanımlanan estetik katılımın yarattığı etkinin tam tersini yabancılaştırma ile yaratmak ve estetik özneye bir fenomenle ilgili kuvvet uygulamak istemektedirler. Sinemada ise bir fenomene izleyicinin yabancılaştırılması için anlatıların, öykü ve söylemlerinin, buna göre tasarlandığı gözlemlenmektedir. Eserin tasarım aşamasında yabancılaştırma etkisi ile ilgili bilinen pek çok stratejiden söz etmek mümkündür. Ancak bilinen ve özellikle biçimsel olarak ortaya koyulan stratejiler dışında da sinemada yönetmenlerin yabancılaştırma etkisi geliştirmek adına yeni stratejiler üretmeleri için potansiyel olarak sınırsız olanağı bulunmaktadır. Bu çalışma yabancılaşmanın olumsuz kabul edilen etkilerine karşı estetik öznenin yabancılaştırılmasını amaçlayan ‘Night Crawler’ isimli sinema filmini incelemektedir. Çalışmanın amacı sinemada da sıkça karşılaşılan estetik özdeşleşmenin dışında yabancılaştırma kuramı ile ilgili bilinen temel biçimsel unsurların ötesinde yeni yabancılaştırma stratejilerinin özellikle salt biçemin dışında oluşturulup oluşturulamayacağının ortaya konulmasıdır. Bu nedenle ele alınan ‘Night Crawler’ isimli film kendi ontolojik bağlamında karakter yaratımı, eylemler ve olaylar çerçevesinde incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda filmin biçimsel unsurların dışında tinsel bir varlık olarak yabancılaştırma etkisi ürettiği ortaya konulmaktadır. Bu bağlamda çalışma ‘Night Crawler’ isimli filmi ontolojik analiz yöntemi ile incelemektedir.
Keywords
