واکنش ژنوتیپ‌های سویای دارای آلل‌های ژن مقاومت (Rsv1) به آلودگی با سه سویه از ویروس موزائیک سویا

Abstract

ژن‌های مقاومت گیاه (R)، شناسایی هشدارهای (Signals) غیر بیماری‌زایی (Avirulent) مربوط به بیمارگرها را که منجر به فعال‌سازی پاسخ‌های دفاعی گیاه می‌شوند، برعهده دارند. از مدت‌ها پیش تصور بر این است که تحت‌فشار انتخاب، نرخ موتاسیون بالای ویروس‌های دارای ژنوم آران‌ای (RNA)، به همراه اندازه بزرگ جمعیت و فاصله کوتاه تولید نسل، باعث ظهور جهش‌یافته‌هایی (Mutants) از عوامل بیماری‌زا می‌شود که قادرند از شناسایی به‌وسیله ژن‌های R میزبان فرار کنند. در این مطالعه، پاتوسیستم Soybean mosaic virus (SMV) /Rsv1 برای شناسایی این فرضیه بکار برده شد. ژنوتیپ‌های سویای دارای آلل‌های مقاومتRsv1 با عصاره دارای نتاج ویروسی همسانه عفونی سویه‌های N، G7 و G7d ویروس موزائیک سویا روی گیاهان سویای حساس، مایه‌زنی شدند. بعد از گذشت بیست و یک روز از مایه‌زنی، گیاهان فاقد علایم ویروسی توسط آزمون الیزای غیرمستقیم (Indirect ELISA) بررسی شدند. یکی از ده گیاه York و Kwanggyo و دو گیاه از سی گیاه Ogden مایه‌زنی شده با عصاره دارای نتاج ویروسی به‌دست‌آمده از تکثیر مولکول دی‌ان‌ای مکمل (cDNA) سویه N ویروس موزائیک سویا روی گیاهان سویای حساس که در آزمایشگاه همسانه‌سازی شده بود (molecularly cloned SMV-N یا pSMV-N)، علایم ویروسی را نشان دادند و در آزمون الایزای غیر‌مستقیم، مثبت بودند. در مایه‌زنی مکانیکی انجام شده با استفاده از عصاره به‌دست‌آمده از این گیاهان، مجدداً ویروس به گیاهان York، Kwanggyo و Ogden منتقل شده و توانست با این گیاهان سازگار شود. بعد از انجام آزمون آرتی پی‌سی‌آر (RT-PCR) و پی‌سی‌آر آشیانه‌ای (Nested PCR) و تعیین ترادف طول کامل سیسترون‌های HC-Pro (Helper Component-Protease) و P3 ویروس، موقعیت جهش نقطه‌ای ایجادشده و اسیدآمینه رمز شده در اثر تغییر نوکلئوتید در نقطه جهش، با استفاده از نرم‌افزار MEGA7 مشخص شد. در گیاهان York و Kwanggyo، جهش نقطه‌ای در سیسترون HC-Pro و به ترتیب در موقعیت‌های نوکلئوتیدی 1138T و 1210A و در گیاه Ogden، در سیسترون P3 ویروس و در موقعیت نوکلئوتیدی 3079A مشاهده شد.

Keywords

• جهش نقطه‌ای
• ژن مقاومت rsv1
• سویا
• ویروس موزائیک سویا