Fanāvarī-i āmūzish (Dec 2007)
استفاده از مدل شبیه ساز رسوب در تعیین عمر مفید مخزن سد اکباتان
Abstract
پدیدههای فرسایش و رسوبگذاری اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست و زندگی انسان دارند. یکی از مهمترین اثرات آنهاکاهش حجم مخازن سدها میباشد. زمانی که مخزن دیگر نتواند خدمت منظور شده از قبل را انجام دهد عمر مفید آن خاتمه یافته است.تا کنون مدلهای متعددی برای شبیه سازی ورود رسوب به مخزن ارایه شده است که اکثر این مدلها بر پایه مشاهدات آزمایشگاهی می باشند. در این مقاله سد اکباتان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. ابتدا با استفاده از اندازه گیریهای مشخصات جریان در رودخانه اصلی، معادله پیوستگی رسوب ورودی به مخزن حل شده است. سپس با استفاده از معادله پیوستگی رسوب و چهار معادله انتقال مختلف، مقدار رسوب موثر در کاهش عمر مخزن بدست آمده است. این مقادیرجهت محاسبه کاهش حجم مخزن در یک دوره 50 ساله، بکار رفته است که نشان میدهد روش انگلند-هنسن در مقایسه با معادلات دیگر از تطابق بیشتری با شرایط واقعی مخزن برخوردار بوده است. در پایان نیز با توجه به شرایط تعادل نهایی، پروفیل کف مخزن بدست آمده است. نتایج نشان میدهد که پس ازاین مدت رسوب زیادی در پای سد جمع شده و تا 15 متر افزایش ارتفاع ایجاد شده است.
