Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (Jan 2020)
Dişbudak Ağacı (Fraxinus Excelsior) Yapraklarından Klorojenik Asit Ekstraksiyonunun Yüzey Yanıt Metadolojisi ile Optimizasyonu ve Toplam Fenolik İçeriklerinin Tayin Edilmesi
Abstract
Bitkisel kaynaklı besinlerin rengi, lezzeti ve dayanıklılığı üzerine etkili olan fenolik maddeler, antioksidan özelliklerine bağlı olarak antikanserojen, ve antimikrobiyal aktivite göstermeleri bakımından da insan sağlığı ile yakından ilişkilidir. Fenolik maddelerden biri de klorojenik asittir. Bu çalışmada, toplanan dişbudak ağacı yaprakları güneş almaksızın kurutulup sap kısmı ayrılıp öğütüldü. Öğütülen kısımlar su ile ekstrakte edildi. Ekstraklar HPLC (Yüksek basınçlı sıvı kromatografisi) kromatografik sistemde analiz edilerek, sonuçlar ppm düzeyinde ifade edildi. Box-Behnken tasarımına dayalı Yüzey Yanıt Yönteminin (RSM) kullanıldığı ultrasonik destekli ekstraksiyon ile Fraxinus Excelsior yapraklarından klorojenik asit ekstraksiyonunun optimum koşulları belirlendi. Ektraksiyon verimi üzerine etkin deneysel koşullar; ekstraksiyon süresi (15-45 dakika), sıcaklık (30-700C), ultrason gücü (25-75%) olarak seçilmiştir. Bu parametrelerin en iyi muhtemel kombinasyonları RSM ile elde edildi. Fraxinus Excelsior yaprakları için optimum koşulların; ultrason gücünün %39,12, ekstraksiyon süresinin 15,18 dakika, ekstraksiyon sıcaklığının 69,980C olduğu belirlendi. Bu koşullarda maksimum klorojenik asit miktarı 11,70 ppm olarak belirlendi. Ayrıca antioksidan aktivitelerini görmek amacıyla UV spektrometre ile dişbudak ağacı yapraklarındaki toplam fenolik içerikleri ölçüldü. Öğütülmüş yapraklar etanol ile ekstrakte edildi. Ölçüm için kör, standart ve numune olmak üzere 3 tüp hazırlandı. Her bir numune kabından örnekler alınarak UV spektrometrede 765 nm’de absorbans değerleri ölçüldü. Fraxinus Excelsior yapraklarından toplam fenolik içeriğinin ölçülmesi için optimum koşulları belirlendi. Dişbudak yaprağı için optimum koşullar; ultrason gücü %47,76, süre 29,69 dakika, etanol konsantrasyonu %54,40 olarak belirlendi. Optimum koşullarda dişbudak yaprağındaki toplam fenolik içeriği 40,74 ppm bulundu. Buna göre elde edilen bu sonuçlar klorojenik asit etken bileşeninin ekstraksiyonu için ultrasonik destekli ekstraksiyonun (UAE) etkili bir metot olabileceğini göstermiştir.
Keywords
