سیاست علم و فناوری (Sep 2015)

ارائه یک سناریوی هنجاری مبتنی بر رویکرد اخلاق گفتمانی برای تصمیمات سیاستی

  • محمدحسن ملکی,
  • احمد جعفرنژاد

Journal volume & issue
Vol. 8, no. 3
pp. 39 – 55

Abstract

Read online

تحقیق در عملیات مجموعه‌ای از مدل‌ها برای بررسی مسائل سازمانی است. مدل‌های کلاسیک این رشته به دنبال بهینه‌سازی بوده و روی ارزش‌های کمّی، عینی و قابل اندازه‌گیری تأکید می­کنند. مسائل بسیاری وجود دارند که طیف ذینفعان و ارزش‌های حاکم آن مسأله، گسترده بوده و با منطق سنتی نمی‌توان آنها را مورد بررسی قرار داد. محققین تلاش کرده‌اند با رویکرد اخلاق گفتمانی هابرماس و ارزش‌های سه‌گانه مطرح در آن، یک سناریوی هنجاری برای مدل‌های تحقیق در عملیات ارائه دهند. علت گزینش رویکرد هابرماس در مقایسه با رویکردهای دیگر از جمله فایده‌گرایی و دیدگاه کانتی، جامعیت آن است. ارزش‌های مطرح در رویکرد هابرماس عبارتند از: ارزش‌های عمل‌گرایانه، ارزش‌های اجتماعی یا اخلاقی و ارزش‌های جهان‌روا که با توجه به این ارزش‌ها، سه نوع مدل عمل‌گرا، مشارکتی و هنجاری شناسایی شده‌اند. علاوه بر این مدل‌ها، یک مدل مطلوب و ترکیبی نیز برای مسائل سازمانی معرفی شده است. مدل‌های متکثر به دنبال بهبود بوده، بر ارزش‌ها و عقلانیت چندگانه تأکید دارند و مبتنی بر فلسفه پراگماتیسم انتقادی هستند. در این مقاله، طبقه‌بندی پژوهشگران با رویکرد کینی مورد مقایسه قرار گرفته و مزیت‌های آن طرح شده است.

Keywords