سیاست علم و فناوری (Mar 2020)
یادگیری الکترونیکی: روایت دگردیسی فناورانه در عرصه آموزش
Abstract
امروزه تمامی جنبه‌های زندگی انسان از رشد فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی اثر پذیرفته است. آموزش و یادگیری نیز در زمره حوزه‌هایی است که به شدت تحت تأثیر فاوا و سرعت رشد آن بوده که این تأثیرپذیری منجر به شکل‌گیری مفهومی جدید به نام «یادگیری الکترونیکی» شده است. در این مقاله ابتدا مفاهیم پایه‌ای یادگیری تعریف و پس از آن، با توصیف سیر تطور فناورانه حوزه آموزش از دور، پیشینه فناورانه یادگیری الکترونیکی تشریح می‌شود و چگونگی تأثیر فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی بر شکل‌گیری یادگیری هوشمند شخصی شده بیان می‌گردد. این تحولات را می‌توان در قالب شش نسل تقسیم‌بندی کرد: آموزش مکاتبه‌ای، آموزش شنیداری-دیداری، آموزش رایانه‌یار، آموزش وب‌بنیاد، یادگیری الکترونیکی 1 و یادگیری الکترونیکی 2 (اجتماعی). سپس به بررسی روند پژوهش‌های این حوزه پرداخته می‌شود که نتایج این بررسی نشان‌دهنده افزایش اقبال پژوهشگران به مباحث فناورانه یادگیری الکترونیکی و تلاش برای هم‌راستا نمودهای مختلف فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی با آن است. یادگیری الکترونیکی به عنوان بارزترین تأثیر فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی بر آموزش و اثرگذاری آن بر ذهن و رفتار یادگیرندگان عصر اطلاعات، چنان مهم است که عدم سیاست‌گذاری مناسب درباره آن هم موجب عدم بهره‌برداری از مزایای کاربردی این فناوری‌ها می‌شود و هم بر هزینه‌های آینده آموزش و البته بر تشدید گسست میان شهروندان اطلاعاتی با نظام آموزشی خواهد افزود.
