علوم و فنون مدیریت اطلاعات (Mar 2022)
تاثیر اطلاعرسانی و آموزش از طریق شبکههای اجتماعی در میزان آگاهی عمومی جامعه در زمان همهگیری کووید-19 (مطالعه موردی: شهر تهران)
Abstract
هدف: شیوع کووید-19 از اواخر دسامبر 2019، به یک تهدید بالینی در جهان تبدیل شده است. برای مهار این معضل لازم است اطلاعات صحیح و یافتههای دقیق دانشمندان در اسرع وقت در اختیار عموم قرار گیرد. با توجه به جایگاه ویژه شبکههای اجتماعی و نقش تاثیرگذار آن در ارتباطات اجتماعی و انتقال اطلاعات، هدف این پژوهش بررسی میزان تاثیر اطلاعرسانی و آموزش از طریق شبکههای اجتماعی در افزایش سطح آگاهی در زمان شیوع کووید-19 در جامعه و شناخت نیازهای اطلاعاتی مردم در این رابطه است. روش: این پژوهش پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه پژوهش نیز مردم شهر تهران بودند. تعداد 384 نفر که از شبکههای اجتماعی در زندگی روزمره استفاده میکنند، به طور تصادفی و با نمونهگیری خوشهای از مناطق 1، 2، 3، 4، 5، 7، 13، 15، 16، 17، 18، 20 و 21 انتخاب شدند. حجم نمونه با فرمول کوکران تعیین و دادههای پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شدند. روایی ابزار نیز به شیوه صوری با نظر خبرگان رشته علم اطلاعات و دانششناسی بررسی شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ محاسبه و با ضریب 81/0 تایید گردید. در نهایت دادههای گردآوری شده در نرمافزار اس. پی. اس. اس[1] وارد و کدگذاری شد و برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای K2، T و فریدمن استفاده گردید. نتایج: نتایج نشان داد که بسیاری از افراد، استفاده از شبکههای اجتماعی در اطلاعرسانی و آموزش را برای افزایش آگاهی عمومی در شرایط همهگیری کووید-19، بسیار تاثیرگذار میدانند. بیش از نیمی از این افراد حضور این شبکهها را در زندگیشان بسیار موثر دانسته و اعتقاد دارند که این شبکهها میتوانند بستر مناسب و مفیدی برای اطلاعرسانی، آموزش و آگاهی باشند و آموزشها و اطلاعات مفیدی در این شبکهها انتشار مییابد. در استفاده از شبکههای اجتماعی، اینستاگرام، تلگرام و واتساپ، به ترتیب در رتبههای اول تا سوم قرار دارند و سروش آخرین جایگاه را دارد. نتیجهگیری: مردم علاقهمند به استفاده از شبکههای اجتماعی برای افزایش سطح آگاهی از بیماری کووید-19 بوده و عقیده دارند که اطلاعات و آموزشهای مفیدی از این شبکهها را در کوتاهترین زمان ممکن دریافت میکنند. اما میزان اطمینان شهروندان تهرانی به این اطلاعات در حد متوسط است. برخی از اطلاعاتی که به اشتراک گذاشته میشود، از منابع دیگر مانند اخبار سایتها، صدا و سیما و سایر رسانههای خبری بدست میآیند و مردم این اطلاعات را در شبکههای اجتماعی نیز با هم به اشتراک میگذارند.
Keywords